كتاب اولين هاي صنعت نفت بايد نوشته شود

بحث اولين ها در نفت شوخي بردار نيست؛ خيلي چيزها را در آنجا مي بينيد كه در هيچ جاي ديگر نبوده است، دلم مي خواهد يكي از دوستان نويسنده آستين بالا بزند و كتاب مستقلي بنويسد تحت عنوان "اولين ها در صنعت نفت".

احمد راسخي لنگرودي، نويسنده و پژوهشگر تاريخ معاصر در ميزگرد "وقايع نگاري صد سال نفت ايران؛ توفيق يا شكست؟" ضمن اعلام اين مطلب افزود: "متاسفانه آنچه كه بيشتر بر تاريخ نگاري نفت غلبه داشته، وجه تاريك قضيه بوده است. براي مثال زماني كه پژوهشگر يا محققي تاريخ نفت را مي خواند، حداقل تا آستانه ملي شدن، از آن همه سياهي كه به چشم مي زند اصلا دپرس مي شود! ولي اتفاق هاي مثبتي هم هست كه با ورود اين صنعت به كشورمان رخ داده است."

نويسنده كتاب "موج نفت" با اشاره به تلاش هايي كه براي راه اندازي موزه هاي نفت و از جمله موزه نفت مسجد سليمان در دست انجام است، افزود: "در مسجد سليمان فقط يك موزه نفت نداريم. كل مسجد سليمان يك موزه است. يعني مسجد سليمان در واقع تبلوري است از اولين ها. همان دره خِرسان خودش تاريخچه اي دارد كه بايد به تصوير كشيده شود."

راسخي لنگرودي با تاكيد بر اين كه تاريخ نفت فقط سياهي نيست، افزود: "در مقابل عوارض و مشكلاتي كه استعمارگران ايجاد كردند، وجه پنهان ديگري هم هست كه البته آشكار است ولي ما مي خواهيم پنهانش كنيم، مثل همين بحث اولين ها كه شوخي بردار نيست و همين طور روز به روز تجلي مي كند. خيلي چيزها را در آنجا مي بينيد كه در هيچ جاي ديگر نبوده است، دلم مي خواهد يكي از دوستان نويسنده آستين بالا بزند و كتاب مستقلي بنويسد تحت عنوان "اولين ها در صنعت نفت".

نويسنده كتاب "نفت و قلم" افزود: "اولين روابط عمومي در صنعت نفت ايجاد مي شود. ما با علم روابط عمومي آشنا نشديم، مگر با روابط عمومي صنعت نفت آبادان. خيلي از مترجمين، ادبا، شعرا و حتي فيلسوف ها در نفت رشد كرده اند و اتفاقاتي كه در اين صنعت رخ داده آبشخوري بوده براي دستگاه ها و ادارات ديگر در كشور."

راسخي لنگرودي با يادآوري اين كه دليل توجه به بخش تاريك تاريخ نفت، مفصل است و توضيح آن مجال ديگري مي خواهد افزود: "يكي از بد اقبالي هاي نفت شايد اين بوده باشد كه تقدير تاريخي اش هميشه با لايه ها و صفحات پنهان و آشكار سياست پيوند خورده است. هر جا نفت بود سياست هم بود و بالعكس. هر جا سياست صحنه گردان بود، حول محور نفت مي چرخيد و هر جا نفت صحنه گرداني مي كرد، باز هم گرد سياست بود و اينها مقوله ها و مولفه هايي بوده كه به همين تاريك كردن اوضاع كشيده شده است."

راسخي با يادآوري اين كه وقتي تاريخ نفت را ورق مي زنيم بايد توجه داشته باشيم كه وجه منفي استعمار مي توانسته از نگاهي چهره مثبتي هم داشته باشد گفت: "با اين نگاه قطعا بايد برسيم به آن چهره دوم استعمار و آن چيزي كه امروز تحت عنوان قراردادهاي برد برد از آن ياد مي كنيم. شايد به نوعي بشود از اين منظر هم به آن نگاه كرد. يعني اين طور نبوده كه ما در اين داستان فقط باخته ايم."

ميزگرد "وقايع نگاري صد سال نفت ايران؛ توفيق يا شكست؟" به مناسبت پنجم خرداد، سالروز كشف نفت در ايران برگزار شد.

مشروح اين ميزگرد به زودي در پايگاه اطلاع رساني موزه ها و اسناد صنعت نفت ايران درج مي شود.