مشكل تاريخ نگاري ما فقدان "داده" است

مشكل تاريخ نگاري ما فقدان داده است. اغلب كساني كه در حوزه هاي مختلف تاريخ مي نويسند – منظورم فقط در حوزه تاريخ نفت نيست- با قلت داده ها رو به رو هستند و گاه اين مسئله آن قدر شدت پيدا مي كند كه برخي از اين مورخين اساسا مقوله اي به نام "داده" را خيلي هم جزو نيازهاي خود فرض نمي كنند!

حشمت ا.. منعم، مشاور طرح موزه­هاي صنعت نفت در ميزگرد "وقايع نگاري صد سال نفت ايران؛ توفيق يا شكست؟" ضمن اعلام اين مطلب افزود: "چرا در ايران ما نبايد داده در اختيار مورخ قرار دهيم و اصلا چه شده است كه ما از داده بي نياز شده ايم؟ تاريخ نگاران ما زياد با اسناد سر و كار ندارند و طبيعي است كه از ابتدا كارشان را با يك سري ايده پردازي هايي شروع كنند."

مجري مدارك، اسناد و آرشيو صنعت نفت با اشاره به راه اندازي بخش اسناد در موزه نفت تاكيد كرد: "كار ارزشمندي كه در اينجا اتفاق افتاده اين است كه سعي شده منابع و اطلاعاتي جمع آوري شود تا جلوي يك سري از ايده پردازي ها و تصويرپردازي ها را بگيرد."

منعم با اشاره به شرايط و نحوه گردآوري اسناد و مدارك صنعت نفت، گفت: "مجموعه ارزشمندي تا به امروز گردآوري شده است. اگر چه مجموعه هاي بسياري نيز آسيب ديده، اما شناسايي و گردآوري اسناد بكر و نويافته بسيار اميدوار كننده است."

وي با يادآوري اين كه براي تاريخ 110 ساله ايران شايسته نيست كه مكاني براي ثبت و ضبط وقايع و رويدادهاي اين صنعت نداشته باشد، گفت: "نبود چنين مراكزي ما را بسيار متزلزل كرده است. چرا تاريخ 200 ساله آمريكا بايد نيمي از موزه هاي دنيا را داشته باشد. چرا در صنعت نفت قريب 200 موزه در دنيا وجود دارد يا در كشورهايي موزه نفت هست كه ديگر نفت ندارند، آيا آنها پول زيادي دارند."

مشاور طرح موزه­هاي صنعت نفت با تاكيد بر لزوم بهره برداري تاريخ نگاران صنعت نفت از آرشيو اسناد و مدارك جمع آوري شده، گفت: "موزه يكي ازمراكز علمي دنيا است كه تاريخ را با اشياء،  اسناد و احجامي كه مربوط به وقايع تاريخي است، مستندنگاري مي كند. محقق و پژوهشگر نيز مي تواند به آنجا مراجعه و فرآيند تاريخ را فارغ از همه پيش داوري ها، بررسي كند. موزه اصيل اجازه ندارد كه خودش تحليل كند."

ميزگرد "وقايع نگاري صد سال نفت ايران؛ توفيق يا شكست؟" به مناسبت پنجم خرداد، سالروز كشف نفت در ايران در دفتر موزه ها و اسناد صنعت نفت برگزار شد.

مشروح اين ميزگرد به زودي در پايگاه اطلاع رساني موزه ها و اسناد صنعت نفت ايران درج مي شود.