مصدق در دادگاه لاهه؛ ۱۹ خردادماه ۱۳۳۱

به گزارش مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت، ۷۲ سال پیش در چنین روزی (۱۹ خردادماه ۱۳۳۱)، محمد مصدق در واکنش به شکایت دولت بریتانیا از ایران در خصوص اختلافات درباره پرونده ملی‌شدن صنعت نفت، در دادگاه لاهه حاضر شد و در نطقی ۷۰ دقیقه‌ای از لزوم توجه جهانیان به استقلال و حاکمیت ملی کشورها و احقاق حقوق ملل ضعیف دفاع کرد.

مصدق در این نطق دلیل واکنش ایرانیان به مداخله خارجی را سیاست‌های استعماری ناگواری دانست که به منظور تأمین منافع بیگانگان در این کشور انجام شده‌ است.

او درعین‌حال گفت که سازمان ملل متحد نتوانسته‌‌ به این وضع اسفناک که‌ شرکت سابق نفت انگلیس و ایران در ۵۰ سال اخیر مظهر برجسته‌ آن بود، خاتمه دهد.

مصدق در ادامه با تشریح سیاست‌های تهدیدآمیز بریتانیا و محاصره اقتصادی ایران، تصمیم ملی‌شدن صنعت نفت را نتیجه‌ اراده‌ سیاسی یک ملت‌ مستقل و آزاد دانست.

دفاع قضایی از حقوق ایران در برابر شکایت انگلستان برعهده پروفسور رولن، حقوقدان بلژیکی بود که به وکالت از ایران انتخاب شده بود. دادگاه لاهه سرانجام به عدم صلاحیت خود در رسیدگی به شکایت انگلیس رأی داد و حقانیت دفاع ایران مبنی بر اینکه دعوای حقوقی مذکور بین دولت ایران و یک کمپانی و نه دولت انگلیس است را تأیید کرد.