در نخستين نشست از سلسله نشست هاي تاريخ نفت مطرح شد:

پيوند عمیق پژوهش هاي تاريخ معاصر، با رويدادهاي صنعت نفت

يکشنبه سیزدهم اسفند ماه 1396پيوند عمیق پژوهش هاي تاريخ معاصر، با رويدادهاي صنعت نفت

دكتر مجيد تفرشي، مورخ و سند پژوه، در نخستين نشست از سلسله نشست هاي تاريخ نفت، با اشاره به اهميت اسناد نفتي، گفت: "بندرت پژوهشي در مورد تاريخ معاصر ايران و مناطق پيراموني آن يافت مي شود كه از بررسي رويدادها و وقايع صنعت نفت، بي نياز باشد."

به گزارش پايگاه اطلاع رساني موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت ايران، دكتر تفرشي ضمن اشاره به چند مركز اسنادي و آرشيوي معتبر بين المللي كه مدارك و اسنادي را از تاريخ صنعت نفت ايران در خود دارند، به ارائه توضيحات مفصلي در مورد مهم ترين اين مراكز در كشور انگلستان، پرداخت.

به گفته اين مورخ تاريخ معاصر، آرشيو ملي بريتانيا در لندن از نظر كمي مهم ترين مركزي است كه اسنادي در مورد صنعت نفت ايران، در آن وجود دارد. تفرشي تاكيد كرد: "اين مركزِ بزرگ مرتب در حال گسترش است و در وسعت آن همين بس كه بيش از چهار ميليون برگ سند، تنها در مورد صنعت نفت ايران دارد. اينها به جز اسنادي است كه در مورد كشورهاي ديگر و در مورد خود بريتانيا، در اين مركز موجود است."

تفرشي نشست آرشيو اسناد جهاني

وي اسناد وزارت خارجه انگلستان، گزارش هاي مامورين نفتي انگليس، موسوم به "خفيه نويس" ها به سفارت و كنسولگري هاي انگليس در ايران، اسناد درياداري انگلستان (آدميرالتي) كه زماني به جاي سازمان هاي اطلاعاتي بريتانيا ايفاي نقش مي نمود و ... را از جمله اسناد موجود در آرشيو ملي بريتانيا برشمرد.

دكتر تفرشي در ادامه افزود: "دومين آرشيو مهم، آرشيو شركت بريتيش پتروليوم (BP) است كه پيشتر درهاي آن به روي مورخان و علاقه مندان به تاريخ نفت، باز نبود و اسناد خود را دراختيار كسي قرار نمي داد. چرا كه يك شركت خصوصي بود و خدمات عمومي نداشت. اما از حدود 25 سال پيش، اين شركت تحت تاثير فشارهاي مورخان صنعتي بريتانيا، اسناد را به دانشگاهي به نام "واريك" در اين كشور اهدا كرد و در سال 2008 نير به مناسبت صدمين سال استخراج نفت در ايران، مقدار زيادي از اسناد اين شركت و فيلم و عكس را در معرض ديد عموم قرار داد."

وي از آرشيو وزارت مستعمرات هند كه پس از استقلال اين كشور در سال 1948 به كتابخانه ملي بريتانيا، انتقال يافت، به عنوان سومين مركز مهمي كه اسنادي از صنعت نفت ايران در آن يافت مي شود، ياد كرد و افزود: "مسئله هند، خليج فارس و نفت، سه عاملي بوده كه هميشه در سياست هاي استعماري بريتانيا از اهميت برخوردار و تاثيرگذار بوده است و لذا اين اسناد نيز مي تواند حاوي نكات مهمي باشد."

اين مورخ تاريخ معاصر با اظهار تاسف از كم توجهي در حفظ و نگهداري اسناد نفت در داخل كشور، افزود: "متاسفانه در اين زمينه كم كاري صورت گرفته و بخش مهمي از اسناد از دسترس خارج شده يا از بين رفته، يا نمي دانيم كجا است. گاهي تعمدي و گاهي در نتيجه سوء مديريت، يعني آگاهانه و ناآگاهانه."

دكتر تفرشي تاكيد كرد هر گونه پژوهش و تفحص در تاريخ نفت ايران، بدون مراجعه به آرشيوها و اسناد بين المللي، نتيجه مورد انتظار را درپي نخواهد داشت و توسعه همكاري ها و ارتباط متقابل با مراكز موزه اي و اسنادي جهان مي تواند گام موثري براي بازيابي و ثبت تاريخ نفت، به عنوان بخش مهمي از تاريخ كشورمان باشد.