گزارش پروژه موزه های آبادان و اقدامات انجام گرفته
طرح ایجاد موزه نفت ایران اگر چه دیرهنگام، آغاز شد و ای بسا شایسته تر بود بسیار پیش از اینها، مسئولان و دست اندرکاران برای حفظ میراث و آثار صنعت نفت کشور به مثابه گوشه ای از تاریخ معاصر، تدابیری می اندیشیدند، اما خوشبختانه با تاکیدات وزیر محترم نفت و نظارت مستقیم ایشان بر پروژه تاسیس موزه ها، بخشی از مشکلات حل شده و کم نیستند افراد پیشکسوت و بازنشستگان صنعت نفت که با علاقه وافری که به این صنعت دارند، به سوی دست اندکاران این طرح دست یاری دراز کرده اند.
در حال حاضر با وجود این که مدت کوتاهی از اجرای این طرح می گذرد، موفقیت های درخشانی کسب شده و چشم اندازهای امیدوار کنندهای را پیش رو گشوده است.
كارشناسان دفتر موزهها و اسناد صنعت نفت برای راه اندازی پروژه موزههاي آبادان، پس از سفرهای متعدد و شناسايي 26 مكان، 5 نقطه را در اولويت اول به شرح ذيل انتخاب نمودهاند:
پالايشگاه آبادان، ساختمان نيروگاه شماره 1.
اولين پمپ بنزين ايران.
ساختمان و مدرسه آموزشی و حرفهاي (تكنيكال اسكول) اولين هنركده بازآموزي كاركنان صنعت نفت در ايران.
اسكلههاي آبادان شماره 1 الي 11، جرثقيلهاي اكوان و گوگرد و انبار و سالن موجود كه پس از تغييرات به عنوان موزه اصلي آبادان در نظر گرفته شده است.
خانههاي تشريفاتي شامل سه ساختمان در منطقه بريم.
پس از جلسات و نشستهاي متعدد راهكارهاي تبديل ساختمان نيروگاه شماره 1 در محوطه پالايشگاه مورد بررسي قرار گرفت و بر اساس طراحي و برنامهريزي ابلاغ شده بازسازي و مرمت آن آغاز خواهد شد.
براساس برنامهريزي و جداول زماني، انشاءالله تا پايان سال جاري مورد بهرهبرداري قرار خواهد گرفت.
اولين پمپ بنزين ايران در آبادان نيز در دستور كار قرار دارد و با توجه به تغييرات انجام شده طي ساليان پيش، با مصالح جديد روي ساختمان قديمي و تغيير و تحولات ایجاد شده، با شناسايي برخي از احجام اصلي كه در سلويچهاي متعدد پيدا شده، براساس عكسهاي موجود دقيقا به حالت اوليه بازسازي خواهد شد. اين پروژه نيز انشااله تا پايان سال جاري به بهرهبرداري خواهد رسيد.
ساختمان آموزشگاه كاركنان تكنيكال اسكول نیز با توجه به ابعاد و وسعت سالنها و رها شدن برای مدت بيش از 15 سال، ابتدا كاملا مورد شستشو قرار گرفت و سپس نسبت به انتقال ماشينها و ابزارهایي كه از اين مكان به ساير سلويچها حمل شده بود، به محل اولیه، اقدام لازم توسط كارشناسان اشياي دفتر موزههاي صنعت نفت انجام شد. با تلاش بسيار تقريبا كليه ماشينآلات موجود در اين آموزشگاه يافته شد و به محل اصلي آموزشگاه حمل گرديده اند كه در حال شستشو و تعميرات هستند. اقدامات لازم جهت پنجرههاي شكسته و شيشههاي خرد شده و تعميرات برق سالن، ديوارهها و سقفها و پنجرهگذاري انجام گرفته و با بهرهگيري از دانش آموختگان و بازنشستگان و عكسها و مدارك به دست آمده، به زودي اين مكان همانند ساليان دور بازسازي و مورد بهرهبرداري قرار خواهد گرفت.
اسكله آبادان كه پارك موزه بزرگي است كه در خاورميانه نمونه ميباشد، نیاز به تعريف و تقسيم به فازهاي متفاوتي دارد كه به شرح ذيل تعريف شده است:
بيرون كشيدن جرثقيل گوگرد از گل و لاي و آب و تعميرات اساسي آن و نصب آن در سكويي كه بدين منظور در اسكله تعبيه خواهد شد.
جرثقيل اكوان نياز به بازسازي اساسي دارد. اين جرثقيل با فعاليت در جنگ جهاني دوم و تخليه هواپيماهای بمب افكن و جنگي، لوكوموتيوها و تجهیزات نبرد، سوخت و هزاران تن موارد خوراكي، ايران را به پل پيروزي تبديل کرد. دكل اين جراثقيل 200 تني بريده شده و در قسمتي ديگر قرار دارد كه بايستي اين دكل عظيم چند ده تني دوباره نصب گردد. مخازن داخلي آن پر از گل و لاي و آب است و در برخي از نقاط پوسيده شده است كه يك طرف اين جراثقيل غول پيكر حدود 60 سانت در گل و لاي و آب فرو رفته كه بايستي تعميرات اساسي روي آن صورت گيرد و به مجرد اتمام كار تعميراتي و نجات آن به ثبت ملي و سپس به ثبت سازمان يونسكو برسد.
یافتن و حمل كشتيهاي مستعمل نفتي و بارگیری پیت های حلبی به اين اسكلهها و نمايش بارگيري آنها به عنوان يك موزه نفتي دريايي. (سازمان نبادر و کشتیرانی- شرکت ملی نفتکش- کلیه بنادر جنوبی)
ايجاد يك آكواريوم طبيعي از جانوران و آبزيان و گياهان اروندرود. (سازمان حفاظت محیط زیست)
بهرهبرداري از انبار بزرگي به مساحت بيش از 6000 متر مربع و تبديل اين انبار به دو بخش، اولي به عنوان موزه اشياء و اسناد آبادان و دومي به عنوان مخزن موزه به جهت نگهداري اشياء و اسناد.
یافتن ترن هيزمي قديمي یا ساخت آن با حفظ ريلهاي موجود در اسكله براي ترابري بازديدكنندگان. (راه آهن جمهوی اسلامی ایران)
بازسازي كامل محيطي.
بهرهگيري از انبارهاي جنبی و تبديل آن به اماكن رفاهي براي بازديد كنندگان.
یافتن هواپیماها و ادوات جنگی مربوط به جنگ جهانی دوم (سازمان هواپیمایی کشوری- نیروی هوایی)
لازم به ذكر است با ابعاد گسترده موزه اسكلههاي آبادان ميتوان اين مكان را به بزرگترين پارك موزه نفتي، نه تنها در خاورميانه، که در جهان تبدیل کرد. بر اساس تحقيق و تفحص در پارك موزههاي اسكلههاي نفتي جهان، به یقین اين پارك مشرف به اروند رود از نظر وسعت و عملکرد متفاوت، اعم از تخلیه و بارگیری در جهان منحصر به فرد است.
انجام چنین کاری به همت برای ساخت این مجموعه نياز دارد كه در حال حاضر عزم لازم براي آن ايجاد شده است.