کتاب «تاریخ مصور نفت ایران» در آیینی، با حضور مسئولان صنعت نفت و اصحاب فرهنگ و هنر در خانه هنرمندان ایران رونمایی شد. این کتاب که به همت مسعود فروزنده، تاریخ نگار و حمایت مادی و معنوی وزارت نفت و شرکت خدمات فنی میادین آسماری در شمارگان 1000 نسخه به چاپ رسیده، مشتمل بر 8 فصل مصور درباره تاریخ صنعت نفت است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت، رسول لاهیجانیان، مدیر برگزاری این آیین و از بانیان انتشار این کتاب، با ابراز خرسندی ازشکل گیری یک حرکت جدید فرهنگی در گردآوری و حفظ آثار تاریخی در صنعت نفت و حمایت شرکتهای خصوصی در این مسیر گفت: جای بسی خوشحالی است که شرکتهای نفتی ایرانی، از پروژههای فرهنگی، هنری و تاریخی حمایت میکنند تا نویسندگان و هنرمندان بتوانند در حوزه نفت، آثاری ارزشمند از خود به جای بگذارند. من هم از شرکت خدمات فنی میادین آسماری به دلیل حمایت مالی از این اثر فرهنگی قدردانی میکنم.
وزارت نفت در سال 1392 از مسعود فروزنده، تاریخ نگار خواست به تاریخ نویسی در حوزه نفت روی بیاورد و به صورت تخصصی در حوزه تاریخ این صنعت، مطالعه و پژوهش کند. این پروژه باحمایت و رهنمودهای مهندس زنگنه و همت اداره کل روابط عمومی وزارت نفت، با مدیرکلی اکبر نعمتالهی آغاز شد و ماحصل آن، مجلداتی است ارزشمند با عنوان تاریخ تحلیلی نفت، تاریخ روزشمار نفت، تاریخ مصور نفت ایران و دو اثر دیگر با موضوع اکتشاف و دریا.
وی در ادامه باتاکید بر اهمیت و ضرورت اطلاعرسانی و بازتاب فعالیتهای صنعت گفت، از این حرکت فرهنگی به عنوان یک الگو برای دیگر نویسندگان، علاقهمندان به تاریخ صنعت نفت، همچنین دیگر شرکتهای خصوصی داخلی یاد و تصریح کرد: صنعت نفت در آگاهی بخشی به ارتقای فرهنگ عمومی و ایجاد حساسیت در مردم ضعیف عمل کرده است. از سوی دیگر، ایران حتی در قانون اساسی خود که یک کشورنفتی است، اسمی ازنفت نبرده است، در بسیاری از رشتهها همچون حقوق نیز این کمبود بسیار احساس میشود. ما یک قانون مشخص برای نفت نداریم، آن چیزی هم که در حال حاضر وجود دارد، در انحصار دولت است. ورود مباحث نفتی به علوم گوناگون و آشنایی تحصیلکردگان ما با مفاهیم نفتی، سبب آگاهی بخشی عمومی و ایجاد حساسیت درمردم خواهد شد، تنها حساسیتی که ما در موضوع نفت به مردم منتقل کردیم، حضورخارجیها درنفت است که آن هم به گذشته باز میگردد.
لاهیجانیان نقش موزه، سینما و کتاب را در معرفی دستاوردهای صنعت نفت، پراهمیت خواند و گفت: مردم از این طریق میتوانند با فعالیتها و کوششهای تمام کسانی که دراین حوزه زحمت کشیده اند و تاریخ این صنعت نفت را رقم زده اند، آشنا شوند.
دسترسی آسان به اسناد تاریخی صنعت نفت
اکبر نعمت الهی، مدیرموزهها ومرکز اسناد صنعت نفت، در ادامه با اشاره به مشکلات و چالشهای پیش رو درایجاد تشکل فرهنگی در صنعت نفت به منظور حفظ و احیای مستندات تاریخی این صنعت افزود: با فرارسیدن 5 خرداد، سالگرد فوران نفت از چاه شماره یک، این صنعت به صدو دهمین سال زایش خود میگذارد، یعنی 110 سال ازتاریخ صنعت نفت میگذرد ولی ما کاری برای تاریخ آن نکردیم. وی افزود: ما بعد از دوره اصلاحات که نطفه اولیه توجه به حفظ آثار تاریخی این صنعت در آن دوره بسته شد، راه سختی را پشت سرگذاشتیم. اگرچه در این سالها اقدامهای در این زمینه صورت گرفت، اما چون سازمان یافته و منسجم نبود، متوقف شد. حرکت بعدی در پایان سال 1392و آغاز سال 1393 با راه اندازی دفتر مدیریت موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت آغاز شد و این بار شکل رسمی به خود گرفت. این مدیریت در ابتدا دو هدف بزرگ را دنبال کرد، بررسی آنچه در این صنعت بوده و باقی مانده است و گردآوری و حفاظت از آنها. بررسی این وضعیت با شکل گیری دو گروه مجزا از کارشناسان درحوزه اشیا و اسناد اجرایی شد و دستاورد آن شناسایی بیش از 25 میلیون برگ سند و ثبت ملی 124 مکان تاریخی است. هم اکنون 23نقطه را برای موزه شدن انتخاب کردهایم که دو نقطه آن به بهرهبرداری رسیده و معرض بازدید عموم قرار گرفته است و سه نقطه دیگر امسال به بهرهبرداری خواهد رسید، سناریوی دیگر، موزهها و موقعیتهای آنها تعیین شده است.
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت از راهاندازی واحدی با عنوان واحد تاریخ شفاهی صنعت نفت در مدیریت موزهها و مرکز اسناد خبر داد و گفت: به این صنعت بزرگان بسیاری آمدند و رفتند و کسی از آنچه در دلهای آنها گذشت، خبر ندارد. ما دنبال آن هستیم که این حرفها را به گوش آیندگان برسانیم. اولین فعالیتی که در این حوزه در این واحد انجام شد، گفتوگو با وزیران بعد از انقلاب بود. اولین کتابی هم که در این زمینه سال گذشته به چاپ رسید، به زندگی نامه آقای دکتر معین فر، نخستین وزیر نفت بعد از انقلاب اختصاص دارد.
نعمت الهی با تاکید بر این نکته که ما یک کار تحقیقاتی و پژوهشی را شروع کردهایم، افزود: در تهیه کتابهای تاریخ تحلیلی صنعت نفت و روزشمار صنعت نفت، آقای فروزنده به عنوان مجری پروژه، کوشش فراوانی متحمل شد، اما پیگیریهای ایشان به نتیجه رسید و ما اسناد ناب دیگری هم در اختیار داریم که در قالب کتاب و در فضای مجازی در اختیار علاقهمندان قرارخواهد گرفت. این مدیریت با وجود روشی که دیگر سازمانهای اسنادی در پیش گرفته اند، اسکن کلیه اسناد را بدون هیچ محدودیتی در اختیار عموم قرار میدهد.
وی از این حرکت به عنوان یک نهضت ملی یاد و اظهار امیدواری کرد که با همکاری همه این حرکت تداوم یابد.
عکس، روایت گر مصور تاریخ
مسعود فروزنده، تاریخ نگار و مولف کتاب تاریخ مصور نفت ایران، در ابتدا از مشوقان خود در تهیه و انتشار این کتاب، برادرش محمد فروزنده، آقایان لاهیجانیان، نعمتالهی و ذاکر مشفق تشکر کرد و درخصوص این کتاب، دلایل تهیه و انتشار آن گفت: در سال 1392 آقای لاهیجانیان به من پیشنهاد داد درباره تاریخ صنعت نفت پژوهش و کتابی را منتشر کنم. من هم که در زمینه تاریخ ادیان تحصیل و فعالیت کرده بودم و از آنجا که زاده آبادان هستم و علاقهمند بودم از این منطقه زرخیز مطلبی بنویسم، پیشنهاد ایشان را قبول کردم.
کتابی را که پیش رو دارید، کتابی است با موضوع «تاریخ نفت به صورت مصور» که روند پیشرفت این صنعت را به تصویر میکشد.
فروزنده با تاکید بر اهمیت تصاویر در روایت تاریخ میافزاید: عکسها، ثبت کننده و روایت گر لحظات ناب زندگی در گذشته است. تصویرها، بخشی از رابطه انسان با جامعه و محیط را روایت میکند. کتاب حاضر کوششی تصویرگرایانه است از تحول صنعت نفت در یکصدسال گذشته. هدف از گزینش و چینش این تصاویر، خلق تاریخی مصور از صنعت نفت تا نسل امروز از کوشش و رنج نسلهای گذشته آگاه شود.
این کتاب حاوی تصاویری است که از منابع گوناگون و متنوع استخراج شده است، از مجلهها و نشریههایی مانند روزنامه اطلاعات، کیهان، گاردین نیرو و راستی، نشریه اخبار هفته، گزارش سالانه رئیس هیئت مدیره کنسرسیوم، آرشیو کاخ گلستان، سایت موزه نفت، پیک نفت، هفتهنامه مشعل و پایگاه اطلاع رسانی شانا، بی پی و ... و همچنین از کتاب و مقالههایی مانند تاریخ ایران کمبریج، جنگ و نفت، تاریخ شرکت بی پی و ... .