درباره مرکز اسناد صنعت نفت چه می‌دانید؟

به گزارش روابط عمومی مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت، مرکز اسناد به‌عنوان یکی از بخش های مدیریت مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت با هدف جمع آوری اسناد و اوراق نفتی در یکی از روزهای سال 1394 شکل گرفت، این مرکز که از واحدهای شناسایی، ارزشیابی و گردآوری، مرمت اسناد، فهرست نویسی اسناد، ثبت دیجیتال در نرم افزار، واحد دیداری و شنیداری، بخش کتابخانه و نشریات تشکیل شده، از آن سال تاکنون با جدیت و پشتکار اقدام به شناسايي، گردآوری، طبقه بندی، ساماندهی، بازیابی، آسیب شناسی، ترمیم، حفاظت و نگهداری اسناد مهمی از صنعت نفت کرده است؛ اگر این اقدام ها نبود، شاید اکنون تاریخ 115ساله صنعت نفت در برخی بخش ها دستش از اسناد خالی و بسیاری از این اسناد تاریخی امحا شده بود.

چه تعداد اسناد نگهداری می‌شود؟

اسناد صنعت نفت در مرکز اسناد هم اکنون در 28 هزار و 972 زونکن و کارتن نگهداری اسناد نگهداری می‌شود، در هر کدام از این زونکن‌ها اوراق زیادی نگهداری می‌شود، ممکن است در برخی از این کارتن‌های نگهداری اسناد، حدود یک هزار برگ سند جای گرفته باشد که هر کدام از آنها روایت‌گر بخشی از نفت ایران است که روزگاری از آن گذشته است. مجموع اسنادی و اوراقی که در مرکز اسناد نگهداری می‌شود 11 میلیون برگ سند و اوراق است و بررسی برای شناسایی اسناد نفتی بازهم ادامه دارد.

اسناد بی‌شمار از فروش نفت ایران

اسناد بی‌شماری در مرکز اسناد صنعت نفت در بخش بین‌الملل، پرسنلی کارمندی و کارگری آبادان، اکتشاف، فلات قاره، منطقه مسجد سلیمان و شرکت ملی مهندسی، دفاع مقدس... وجود دارد، نمی‌توان گفت اسناد کدام بخش بیشتر است اما اسناد زیادی از بخش بین‌الملل مربوط به فروش نفت ایران در سال‌های پیش و پس از انقلاب، بارگیری نفتکش‌ها در بزرگترین پایانه نفت ایران (خارک) وجود دارد که دارای اهمیت فراوانی است، فهرست‌نویسی اسناد این بخش که از مدتی قبل آغاز شده بود، اکنون به پایان رسیده است و در مرحله ثبت اطلاعات در سامانه قرار دارد.

بزرگانی که در نفت بودند

صنعت نفت به‌عنوان قدیمی‌ترین صنعت کشور مشاهیر و مفاخر بزرگی را به خود دیده است، بررسی اسناد کارمندی پرسنلی و دیگر آرشیوهای مرکز اسناد نشان می‌دهد مشاهیری همانند محمدعلی موحد، نجف دریابندری، اسماعیل فصیح، حسن کامشاد، ابوالقاسم حالت، مصطفی فاتح، فواد روحانی، حمید نطقی، پروین دولت‌آبادی، مهرداد مهرین، منوچهر فرمانفرماییان و بسیاری دیگر در نفت حضور داشتند، بزرگانی که هر کدام بخش مهمی از تاریخ، فرهنگ، عرفان، فلسفه و ... ایران را شکل دادند.

دسترسی به اسناد نفتی تسهیل می‌شود

مهمترین هدف مرکز اسناد صنعت نفت از جمع‌آوری اسناد نفتی ارائه آن به پژوهشگران و تحلیل‌گران به‌خصوص پژوهشگران تاریخ نفت است این مرکز تلاش دارد شرایط را برای دسترسی هر چه بیشتر پژوهش‌گران و تحلیل‌گران به اسناد نفتی فراهم کند از این رو در تلاش است سامانه ای را به این منظور راه‌اندازی کند تا دسترسی به اسناد تسهیل شود، اقدامات مقدماتی برای راه‌اندازی این سامانه فراهم شده و در آینده نزدیک آماده ارائه خدمات پژوهشی است.

کیفیت ارجح برکمیت

کارشناسان مرکز اسناد صنعت نفت در بررسی اسناد بیش ازآنکه دنبال کمیت باشند، پی کیفیت هستند، کارشناسان این بخش تلاش دارند اسناد با کیفیت را از دل میلیون‌ها برگ اوراق به جا مانده جدا کنند و در معرض دید علاقه‌مندان قرار دهند، نمونه‌های این اسناد زیاد هستند از جمله می‌توان به اسناد چاه شماره «یک» مسجدسلیمان، رونوشت قرارداد 1933، ملی شدن صنعت نفت، چیا سرخ، اکتشاف نفت در خشت‌سرمحمودآباد و اسناد بی‌شمار دیگر اشاره کرد.

چگونه پژوهشگران می‌توانند از اسناد نفتی استفاده کنند؟

پژوهشگران وتحلیل‌گران علاقمند به تاریخ نفت ایران هم اکنون برای دسترسی به اسناد نفتی با دریافت مجوز از مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت در مرکز اسناد صنعت نفت حضور پیدا می‌کنند؛ این مرکز که در بلوار پژوهشگاه باقرشهر قرار دارد در طول هفته میزبان دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه‌های  مختلفی است، به تازگی گروهی از پژوهشگران مرتبط با اداره کل روابط عمومی وزارت نفت و دانشجویان دانشگاه تهران، بهشتی و اساتیدی از دانشگاه علامه طباطبایی برای انجام کارهای پژوهشی به این مرکز مراجعه کردند.

چالش مرکز اسناد

مهمترین چالش کنونی مرکز اسناد صنعت نفت بخش زیرساخت و دوری از مرکز به‌خصوص مراکز پژوهشی است، امید می‌رود با در اختیار قرار دادن ساختمان مناسب به مرکز اسناد صنعت نفت ضمن حفاظت از میراث تاریخی این صنعت، دسترسی پژوهشگران این مرکز و تعامل با سایر مراکز پژوهشی تسهیل شود.