تاریخ نفت در مهرماه/بخش ششم

تاریخ ایران در یکصد و ۱۶ سال اخیر ورق که بخورد می‌توان نقش نفت را در تمام رویدادهای کشور از کودتا و جنگ تا انقلاب و رانت‌خواری به صورت آشکارا دید. نفت در تمام این سال‌ها روزهای تلخ و شیرین زیادی را در تاریخ ایران ثبت کرده که مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت در تلاش است روایت این روزها را با همکاری سوده ابراهیم‌زاده، پژوهشگر کتاب «تقویم تاریخ صنعت نفت ایران» در اختیار مخاطبان قرار دهد. بخش ششم در برگیرنده روایت روزهای مهرماه سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۷ است.

1370 شمسی/ 1991 میلادی

مهرماه:

- مطالعه جامع گازرسانی به روستاها ظرف مدت یک ماه انجام شد.

- وضعیت مالی و پیشرفت طرح‌ها و پروژه‌های مهم و اولویت‌دار تا پایان شهریور گزارش و مشخص شد که 68 درصد از طرح‌ها و پروژه‌های مهم و اولویت‌دار طی 6 ماه اول سال، تنها تا 5 درصد پیشرفت داشته‌اند. از این‌رو، شرکت ملی نفت ایران کمیته‌‌ای مرکب از مدیریت‌های مالی و بازرگانی و مدیریت‌های ذی‌ربط با سرپرستی مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی را مسئول بررسی راه‌های دستیابی به گزارش عملکرد قطعی و روزآمد مالی و پیشرفت طرح‌ها و پروژه‌ها کرد تا نتیجه را به شرکت ملی نفت ایران گزارش دهند.

2 مهرماه: شرکت ملی گاز ایران با احداث شبکه و ایستگاه‌های تقلیل فشار و حفاظت از زنگ شهرستان سمنان و خط تغذیه گاز شهرستان آق‌قلا موافقت کرد.

3 مهرماه: احداث شبکه گازرسانی فاز دوم شهرستان ساری و فاز دوم شهرستان بهار به ترتیب به شرکت‌های «کیاچین و پارس لاین» واگذار شد.

13 مهرماه: شرکت ملی گاز ایران، با احداث خط ‌لوله 16 اینچ فراشبند، شبکه توزیع گاز و نصب انشعابات آستانه اشرفیه و شبکه گازرسانی بستان‌آباد، گرگان، منطقه 7C، 7D اصفهان و طرق مشهد موافقت کرد.

1371 شمسی/ 1992 میلادی

2 مهرماه: وزیر نفت، نتایج اجلاس اوپک، میزان تولید و فروش نفت ایران و جزئیات قرارداد استخراج گاز از مخزن پارس جنوبی را تشریح کرد: «طی 6 ماه گذشته، 8 میلیارد دلار درآمد خالص نفتی داشته‌ایم. مخزن پارس جنوبی در دو سال گذشته اکتشاف شده که بلافاصله بعد از اکتشاف، برنامه توسعه مخزن را شروع و با حفاری 3 چاه حدود مخزن را مشخص کردیم و ثابت شد که این مخزن 100 تریلیون فوت مکعب گاز و حدود 3 میلیارد بشکه مایعات گازی دارد. قرارداد فاز اول بهره‌برداری از این مخزن با شركت‌های سایپم، تی. پی.ال، میتسوبیشی و ماشین اینپورت شامل تولید روزانه یک میلیارد فوت مكعب گاز و 50 تا 60 هزار بشكه مایعات گازی بسته شد. مبلغ قرارداد یک میلیارد و 710 میلیون دلار پیش‌بینی شده که بازپرداخت آن از محل فروش مایعات گازی خواهد بود. در فاز اول، 6 سكوی دریایی و 18 چاه گاز در این محل ایجاد خواهد شد. همچنین 5 فاز دیگر نیز برای این پروژه وجود دارد كه در حال مذاكره با شركت‌های خارجی برای فاز دوم هستیم‌».

8 مهرماه: بهره‌برداری از فاز دوم كارخانه گاز و گاز مایع 700 اهواز به ظرفیت اسمی 120 میلیون فوت مكعب آغاز و روزانه 20 هزار بشکه گاز مایع به مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی و 50 میلیون فوت مکعب گاز خشک برای مصارف خانگی و تجاری به شبكه سراسری گاز ارسال می‌شود. این فاز 380 میلیون ریال هزینه ریالی در برداشته است.

19مهرماه:       

- ایران و فرانسه قراردادی به ارزش 300 میلیون دلار برای خرید دانش فنی و تجهیزات مورد نیاز پتروشیمی تبریز امضا کردند.

- حق انشعاب گاز برای كنتورهای 6 متر مكعبی در شهرهای بزرگ از 50 هزار به 100 هزار ریال افزایش یافت.

26 مهرماه: رباط‌کریم و اسلامشهر به‌صورت ضربتی گازرسانی شد.

28 مهرماه: طی مراسمی با حضور مدیرعامل شركت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، مركز پرورش و بازآموزی مهندسان و كارشناسان فنی به نام «آموزشگاه فنی شهید حاج محمدزاده» در انبار نازی‌آباد افتتاح و بهره‌برداری شد.

1372 شمسی/ 1993 میلادی

 مهرماه: احداث یکصد واحد مسکونی برای کارکنان نفت در گچساران آغاز شد.

4 مهرماه: شرکت ملی نفت ایران با توجه به شرایط استراتژیک میدان مشترک سلمان، تصویب کرد مدیریت امور بین‌الملل نسبت به بازاریابی نفت‌خام لاوان و صادرات مستقل آن اقدام فوری کند. همچنین، در موارد اضطراری برای جلوگیری از توقف وکاهش تولید لاوان، مدیریت تولید مناطق نسبت به دریافت و اختلاط نفت‌خام لاوان با استفاده از اسکله شرقی و همچنین با مساعدت مدیریت مناطق دریایی برای استفاده از ترمینال خارگ اقدام کند.

5 مهرماه: به گفته رئیس دانشگاه صنعت نفت، این دانشگاه تا پایان برنامه 5 ساله، ظرفیت پذیرش دانشجوی خود را از 4 هزار نفر به 14 هزار نفر افزایش خواهد داد. همچنین، با دانشگاه ساری انگلستان قراردادی برای دوره‌های PhD منعقد شد.

10 مهرماه: بخش سی‌تی اسکن، سنگ‌شکن کلیه، سی‌سی‌یو و... با حضور وزیر نفت در بیمارستان مرکزی وزارت نفت راه‌اندازی شد.

11 مهرماه:

- مدیریت امور بین‌الملل برای صادرات گاز به نخجوان با شرکت «آذی گاز» مذاکره کرد.

- احداث فاز b3 شبکه توزیع گاز شهرستان خوی با مبلغی در حدود 442 میلیون ریال شرکت «خط انتقال شرق» واگذار شد.

- مایعات استحصالی سرخون به میزان 21 هزار تن و حدود 4 هزار تن مایعات گازی حوزه گورزین به شرکت «ماروبنی» ژاپن فروخته ‌شد.

25 مهرماه: شرکت ملی نفت ایران با تکیه برگزارش‌های امکان‌سنجی طرح‌های افزایش تولید مایعات گازی مناطق نفت‌خیز ازطرف شرکت صنایع پتروشیمی، با احداث کارخانجات گاز و گاز مایع 1200،1300 و 1500 موافقت کرد.

27 مهرماه:

- دومین نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران در قزاقستان برگزار شد. غرفه وزارت نفت در این نمایشگاه بخشی از دستاوردهای صنعت نفت ایران در بخش‌های گاز، پتروشیمی و لوله‌سازی به نمایش گذاشته شد.

- در نوزدهمین نمایشگاه بازرگانی تهران، وزارت نفت با 14 غرفه حضور یافت و دستاوردهای خود را به نمایش گذاشتند. وزیر نفت قطر که به دعوت وزیر نفت کشورمان به ایران سفر کرده بود، ضمن بازدید از غرفه‌های وزارت نفت اظهار داشت: «نمایشگاه از سطح کیفی بسیار خوبی برخوردار است. من واقعاً خوشحالم از اینکه می‌بینم در ایران و صنعت نفت چنین امکاناتی صورت گرفته است‌».

1373 شمسی/ 1994 میلادی

10 مهرماه: مدیر امور بین‌الملل، ازطرف شرکت ملی نفت ایران اسناد و مدارک لازم برای پیش‌فروش 100 میلیون دلار نفت‌خام را با شرکت ماروبنی امضا کرد. این پیش‌فروش به منظور تأمین مالی پروژه پتروشیمی تبریز صورت گرفت.

17 مهرماه: به گفته رئیس بهره‌برداری و مسئول طرح بازسازی واحد اسید سولفوریك مجتمع پتروشیمی رازی، واحد اسید سولفوریك مجتمع پتروشیمی رازی توسط متخصصان داخلی راه‌اندازی شد. بازسازی این واحد 4/6 میلیارد ریال هزینه در بر داشته كه تمامی آن از محل درآمدهای مجتمع تأمین شده است. این مجتمع در مجاورت پتروشیمی بندر امام قرار گرفته و دارای 16 واحد تولیدی است.

25 مهرماه: برای بهبود کیفیت نفت‌خام‌های صادراتی و اختلاط نفت‌خام مخلوط  فروزان و بهرگان با نفت‌خام سنگین صادراتی خارک، کمیته عالی کیفیت نفت‌خام‌های صادراتی موارد زیر را مقرر کرد:

1374 شمسی/ 1995 میلادی

2 مهرماه: شرکت ملی نفت ایران با اختصاص بودجه عملیات لرزه‌نگاری سه‌بعدی به مبلغ حدود 370 هزار پوند در دریای شمال موافقت کرد. همچنین، با اعزام یک کارشناس ژئوفیزیک از مدیریت اکتشاف به مرکز عملیاتی بی‌پی برای مشارکت و نظارت در تعبیر و تفسیر اطلاعات لرزه‌نگاری سه بعدی موافقت شد.

9 مهرماه: بودجه مورد نیاز پروژه خط انتقال مایعات گازی پالایشگاه سرخون به پالایشگاه بندرعباس از مدیریت برنامه‌ریزی تأمین شد.

18مهرماه: مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در بازدید از غرفه وزارت نفت در بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی تهران گفت: «تولیدات صنعت پتروشیمی کشور در 6 ماه گذشته 4 میلیون و 750 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه در سال قبل 22 درصد افزایش داشته است. صادرات پتروشیمی در مدت مذکور 211 میلیون دلار بوده که این مبلغ بابت پرداخت بدهی‌های خارجی و برنامه توسعه پتروشیمی هزینه شده است.

26 مهرماه:

- رهبر معظم انقلاب از سکوی حفاری در دریای خزر و نمایشگاه توانمندی‌های اقتصادی و فرهنگی مازندران دیدن کردند. این سکوی عظیم می‌تواند تا عمق 6 هزار متری بستر دریا را حفاری و امکان دستیابی و بهره‌برداری از مخازن بزرگ نفت دریای خزر را فراهم کند.

- یک میدان بزرگ نفتی گازی به ارزش 10 میلیارد دلار در بوشهر کشف شد. وزیر نفت، در این باره، گفت: «حفاری چاه شماره 1 بر روی طاقدیس شانول در 90 کیلومتری شرق پالایشگاه کنگان، سبب کشف یک میدان بزرگ گاز با ذخیره اثبات شده 8 تریلیون فوت مکعب گاز شیرین و میزان قابل توجهی مایعات گازی شده است. ارزش ذخایر نفت کشف‌شده در این مخازن 10 میلیارد دلار برآورد شده است.

1375 شمسی/ 1996 میلادی

8 مهرماه: طراحی پروژه خط انتقال صادرات گاز به ترکیه (قطعه تبریز ـ بازرگان) به‌صورت امانی به امور مهندسی و خدمات فنی واگذار شد.

18 مهرماه: موافقت‌نامه ساخت مجتمع پتروشیمی کرمانشاه با شرکت خارجی گاموس در دوبی امضا شد. طبق این موافقت‌نامه، کنسرسیومی از شرکت‌های آلمانی و کره جنوبی در زمینه تأمین ماشین‌آلات، لیسانس دانش فنی و نصب ماشین‌آلات با صنایع پتروشیمی کرمانشاه همکاری خواهند کرد. همکاری با این کنسرسیوم در قالب عقد قرارداد بای بک به ارزش حدود 600 میلیون دلار خواهد بود. این مجتمع در زمینی به مساحت 300 هکتار ساخته می‌شود و روزانه قادر به تولید یک هزار تن آمونیاک و 1500 تن کود اوره است.

22 مهرماه: بعد از مذاکره با شرکت بوتاش ترکیه، پروژه‌ صادرات گاز طبیعی به این کشور در شرکت ملی گاز ایران به تصویب رسید.

1376 شمسی/ 1997 میلادی

6 مهرماه: قرارداد توسعه میدان پارس جنوبی بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از کشورهای فرانسه، روسیه و مالزی در پاریس امضا شد.

7 مهرماه: شرکت ملی نفت ایران با امضای قرارداد فازهای 2 و 3 پارس جنوبی با شرکت توتال و هزینه پیش‌بینی‌شده حدود 2 میلیارد دلار موافقت کرد. شروع بهره‌برداری نخستن واحد به مدت 44 ماه مطرح و مقرر شد معاون امور بین‌الملل ازطرف شرکت ملی نسبت به امضای قرارداد با شرکت توتال اقدام کند.

15 مهرماه:

- شرکت ملی نفت ایران با خرید 3 فروند هواپیما 88-154-TU از روسیه تا سقف هر فروند 5/6 میلیون دلار موافقت کرد.

- شرکت ملی نفت ایران با تنفیذ قرارداد پروژه‌های 2 و 3 پارس جنوبی با شرکت توتال موافقت کرد. مدیر تولید مناطق دریایی، نماینده مجاز شرکت ملی در رابطه با این قرارداد و مدیریت تولید مناطق دریایی مجری این قرارداد تعیین شد.

22 مهرماه: نخستین سکوی نفتی که متخصصان ایرانی در بندرعباس ساختند، آماده نصب در حوزه سیری شد. این سکو 2400 تن وزن و 70 متر ارتفاع دارد.

1377 شمسی/ 1998 میلادی       

14 مهرماه: حجت‌الله غنیمی‌فرد، نماینده شرکت ملی نفت ایران، اسناد قرارداد پیش‌فروش نفت‌خام به شرکت آلمانی بی‌ال بست (Vest L B) را به میزان 150 میلیون دلار امضا کرد.

15 مهرماه:

- عملیات نصب سکوی حفاری میدان گاز پارس جنوبی به‌منظور بهره‌برداری از میدان مشترک گاز ایران و قطر آغاز شد.

- بهره‌برداری از میدان سیری A با تولید روزانه 7 هزار بشکه نفت‌خام از 3 حلقه از طریق قرارداد بیع‌ متقابل با شرکت فرانسوی توتال (Total) و شرکت مالزیایی پتروناس (Petronas) اجرا شد.

18 مهرماه: منطقه ویژه اقتصادی ـ انرژی پارس در نوار ساحلی عسلویه و خلیج نایبند تأسیس شد. هدف شرکت ملی نفت ایران از ایجاد این منطقه ویژه، تسریع در احداث پالایشگاه‌ها و تأسیسات مربوط به نفت و گاز پتروشیمی در این ناحیه بود. با تأسیس این منطقه ویژه، انجام پروژه‌های بهره‌برداری از حوزه مشترک گازی پارس ‌جنوبی سرعت گرفت و توان صادرات گاز و میعانات گازی افزایش یافت. منطقه ویژه اقتصادی - انرژی پارس جنوبی در فاصله 276 کیلومتری جنوب‌شرقی بوشهر و در ساحل خلیج‌فارس در نزدیک‌ترین نقطه خشکی به میدان گازی پارس جنوبی قرار دارد.

21 مهرماه: وزارت نفت با تأسیس شرکت‌های فرعی شرکت نفت مناطق مرکزی موافقت کرد. این شرکت‌ها شامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی با مرکزیت شیراز، شرکت بهره‌برداری نفت و گاز غرب با مرکزیت کرمانشاه و شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق با مرکزیت مشهد بودند و با هدف تولید و فرآورش و انتقال نفت و گاز تأسیس شدند.

ادامه دارد...