تاریخ ایران در یکصد و ۱۶ سال اخیر ورق که بخورد می‌توان نقش نفت را در تمام رویدادهای کشور از کودتا و جنگ تا انقلاب و رانت‌خواری به صورت آشکارا دید. نفت در تمام این سال‌ها روزهای تلخ و شیرین زیادی را در تاریخ ایران ثبت کرده که مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت در تلاش است روایت این روزها را با همکاری سوده ابراهیم‌زاده، پژوهشگر کتاب «تقویم تاریخ صنعت نفت ایران» در اختیار مخاطبان قرار دهد. بخش چهارم دربرگیرنده روایت روزهای آبان‌ماه سال‌های 1348 تا 1357 است.

1348 شمسی/1969 میلادی

6 آبان: شاه اعلام کرد: «ما به امریکا نفت می‌دهیم و آنها به ما اسلحه می‌فروشند.»

14 آبان: پتروشیمی آبادان افتتاح شد.

15 آبان: مجتمع پتروشیمی خارگ با عنوان شرکت سهامی شیمیایی خارگ افتتاح شد.

1349 شمسی/1970 میلادی

◌ آبان: خط‌لوله فرعی به پالایشگاه بیدبلند به قطر 42 اینچ و طول 46 كیلومتر احداث شد.

6 آبان: بزرگ‌ترین خط‌لوله گاز جهان از ایران تا جمهوری آذربایجان در شوروی با حضور شاه و پادگورنی، صدر هیئت‌رئیسه اتحاد جماهیر شوروی، برای صدور گاز بدون استفاده از كمپرسور به بهره‌برداری رسید. این خط‌لوله سالی 10 میلیارد متر مکعب گاز به اتحاد جماهیر شوروی می‌رساند.

13 آبان: مرحله اول بزرگ‌ترین مجتمع پتروشیمی در بندر شاهپور تکمیل و با حضور شاه افتتاح شد.

16 آبان: مذاکرات نفتی ایران و کنسرسیوم برای حل اختلافات آغاز شد.

27 آبان: در پی مذاکرات چندروزه نمایندگان ایران و کنسرسیوم، سهم ایران از درآمد نفت به 61 درصد و سهم کنسرسیوم به 39 درصد رسید.

1350 شمسی/1971 میلادی

◌ آبان: طرح گازرسانی به شهر صنعتی البرز در قزوین آغاز شد.

6 آبان: منوچهر اقبال برای تبادل نظر سالانه با نمایندگان شرکت‌های عضو کنسرسیوم نفت ایران، به همراه هیئتی به لندن سفر کرد.

30 آبان: خداداد فرمانفرماییان، مدیرعامل سازمان برنامه و رئیس هیئت اعزامی ایران به مسكو، اعلام کرد: «مذاکرات بین ایران و شوروی درباره افزایش صدور گاز به شوروی، ایجاد كارخانجات صنعتی و سیلوهای جدید در ایران و به‌ویژه اكتشاف نفت در دریای خزر و صدور نفت به شوروی است.»

1351 شمسی/1972 میلادی

13 آبان

اسکله چهارم خارگ با نام «آذرپاد» با حضور شاه افتتاح شد. این پایانه ظرفیت بارگیری 800 هزار تن نفت را به‌صورت شبانه‌روزی داشت.

1352 شمسی / 1973 میلادی

1 آبان: نمایندگان 9 شرکت از 6 کشور بزرگ غربی برای تقاضای افزایش تولید نفت وارد ایران شدند.

13 آبان: شرکت‌های بزرگ نفتی جهان افزایش قیمت نفت ایران را پذیرفتند.

19 آبان: پالایشگاه نفت شیراز با هزینه 5/4 میلیارد ریال و ظرفیت سالانه 2 میلیون تن با حضور شاه افتتاح شد. پالایشگاه توسط شرکت امریکایی «Oil Products Co» طراحی شد و شرکت ایتالیایی «Snam Progetti» با نظارت شرکت ملی نفت ایران ساخت آن را بر عهده گرفت.

20 آبان

شوك نفتى اول

در پی تحریم تولید نفت توسط کشورهای عربی، میزان تولید نفت بین 4 تا 5 میلیون بشكه در روز کاهش یافت و بهای هر بشكه نفت‌خام سبک به 17 دلار رسید. این در حالی بود که طی سال میلادی قبل، قیمت هر بشكه حدود 3 دلار بود. قیمت نفت به دلیل تحریم و پافشاری اعضای اوپک روی 12 دلار ثابت ماند. این اتفاق به «شوك نفتى اول» شهرت یافت.

25 آبان: استادیوم ورزشی اقبال با حضور منوچهر اقبال، مقامات کشوری، چند هزار نفر از کارکنان صنعت نفت و صدها نفر از ورزشکاران صنعت نفت افتتاح شد. تیم فوتبال نفت تهران در سال 1329 در باشگاهی در تهرانسر در غرب تهران تأسیس شد. این باشگاه پس از مدت کوتاهی به فرح تغییر نام یافت.

30 آبان: جمشید آموزگار، وزیر دارایی، اعلام کرد: «قیمت نفت در جهان 4 برابر شده است و برخی کشورهای مصرف‌کننده حاضرند نفت ایران را بشکه‌ای 16 دلار بخرند.» وزیر دارایی ایران به شرکت‌های نفتی هشدار داد که قیمت‌ نفت تغییر خواهد کرد.

1353 شمسی / 1974 میلادی

◌ آبان

شركت ملی گاز ایران یك‌سوم شهر اهواز را گازرسانی کرد. گاز موردنیاز از منابع زیرزمینی آمیخته با نفت‌خام از چاه‌های نفت استخراج و از طریق لوله و فشار هزار و 800 پوند بر اینچ مربع به دستگاه‌های بهره‌برداری منتقل می‌شد. همچنین، 8 میلیون فوت مكعب گاز از واحد بهره‌برداری شماره 2 به كارخانه تصفیه گاز فرستاده می‌شد.

8 آبان

▪ اردشیر زاهدی، سفیر ایران در امریكا، گفت: «با توجه به تورم، قیمت نفت نیز افزایش می‌یابد.»

▪ روابط عمومی شركت ملی گاز با همكاری امور طرح‌ها و بررسی‌ها برای آموزش اصول ایمنی مصرف گاز در میان خانواده‌ها، برنامه‌ای ویژه با حضور بیش از 2 هزار و 500 نفر از دانش‌آموزان دبیرستان همایون اجرا کرد.

12 آبان: توسعه واحد شماره 3 اهواز 90 درصد پیشرفت کرد و ظرفیت این واحد از 110 هزار به 165 هزار بشکه رسید.

17 آبان: مسعود مدیر، رئیس کل امور شرکت‌های وابسته و روابط بین‌الملل، به دستور منوچهر اقبال برای شرکت در اجلاس نفتی خلیج‌فارس با گروه‌های بین‌المللی به ابوظبی رفت.

26 آبان: شرکت «اینپکو» عملیات اکتشافی و حفاری خود را با دو دستگاه حفاری در لرستان و شاه‌آباد غرب آغاز کرد.

27 آبان: منوچهر اقبال اعضای هئیت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران را معرفی کرد.

1354 شمسی / 1975 میلادی

10 آبان: چاه شماره 47 آغاجاری پس از 12 روز فوران، آتش گرفت.

17 آبان: وزیر نفت كویت برای مذاکره درباره مسائل نفتی خلیج‌فارس و تصمیمات اخیر اوپك وارد تهران شد.

1355 شمسی / 1976 میلادی

10 آبان: قراردادی در زمینه فروش نفت‌خام به کره بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت ایران ـ کره منعقد شد. طبق آن، قرار بود به مدت 15 سال، روزانه 60 هزار بشکه نفت‌خام از میدان اردشیر در فلات قاره ایران، برای تصفیه به پالایشگاه کره صادر شود.

17 آبان: ساخت پالایشگاه شرکت مختلط نفت ایران ـ کره در جنوب شرقی سئول و نزدیک شهر آن‌سان، آغاز شد.

25 آبان: شاه در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت: «نفت ایران تا 25 سال دیگر تمام می‌شود.»

1356 شمسی / 1977 میلادی

7 آبان: ایران تصمیم گرفت، بهای گاز صادراتی خود به شوروی را افزایش دهد. میزان گاز صادراتی ایران به شوروی بیش از 10 میلیارد مترمكعب و بهای آن حدود 200 میلیون دلار بود. هیئتی از مقامات شوروی نیز برای توافق درباره قیمت جدید به تهران آمدند.

8 آبان: مخزن حرارتی پالایشگاه آبادان كه تولید آن بنزین معمولی بود، منفجر شد. در زمان انفجار، كارگران و تكنیسین‌ها در پالایشگاه مشغول كار بودند كه تعدادی از آنها مجروح شدند. این آتش‌سوزی هنگامی رخ داد كه ظرفیت پالایشگاه از 450 هزار بشكه در روز به 600 هزار بشكه رسیده و قرار بود بهره‌برداری از آن در 15 آبان آغاز شود. آتش ساعت 11:30 دقیقه خاموش شد.

23 آبان: پنجمین اجلاس كمیته گاز اوپك به پایان رسید. در اولین جلسه این اجلاس، محسن شیرازی، مدیر برنامه‌ریزی، پخش و فروش شركت ملی گاز ایران، بار دیگر رئیس كمیته گاز اوپك شد. در این اجلاس، موضوع صدور گاز طبیعی از طریق خط‌لوله و گاز مایع ال‌پی‌جی از كشورهای عضو اوپك به بازارهای جهان بررسی شد.

24 آبان: چاه نفتی دهلران به بهره‌برداری ‌رسید. از این چاه روزانه 55 هزار بشكه نفت استخراج می‌شد.

 26 آبان: شاه اعلام کرد: «با توجه به وضعیت اقتصاد جهان، ایران با ثبات قیمت نفت در سال آینده موافقت خواهد كرد.»

27 آبان: شاه در پایان دومین دور مذاكرات با رئیس‌جمهور فرانسه در كاخ الیزه به خبرنگاران گفت: «ایران می‌تواند سهم نفت تولیدی خود را تا 6 میلیون بشكه در روز افزایش دهد و عربستان سعودی می‌تواند بین 10 تا 20 میلیون بشكه تولید داشته باشد.»

1357 شمسی / 1978 میلادی

7 آبان: استانداری فارس اعلام کرد که به علت اعتصاب کارکنان صنعت نفت در جنوب کشور، گازرسانی به شیراز قطع شده و مشکلات فراوانی برای کارخانجات، نانوایی‌ها، تاکسی‌ها، اماکن عمومی و خانه‌ها به وجود آمده است.

13 آبان: به علت اعتصاب كاركنان صنعت نفت، تولید نفت ایران از 5/5 میلیون بشكه به 2 میلیون بشكه كاهش یافت و عربستان سعودی 4 میلیون بشكه تولید نفت خود را افزایش داد.