تماس با بازرگان برای ادامه اعتصاب پالایشگاه تهران

يکشنبه چهاردهم بهمن ماه 1403 تماس با بازرگان برای ادامه اعتصاب پالایشگاه تهران

ده روز ده سند؛ سند دوم

 

در بحبوحه انقلاب اسلامی، نخستین گروهی که دست به اعتصابات گسترده زد، صنعت نفت بود. یک روز پس از کشتار هفده شهریور ۱۳۵۷ که به جمعه سیاه معروف شد، کارکنان پالایشگاه تهران اعتصاب کردند. دو روز بعد، کارگران و کارکنان پالایشگاه‌های تبریز، آبادان، اصفهان و شیراز به اعتصاب پیوستند. مهم‌ترین گام اعتصاب صنعت نفت در زمانی اتفاق افتاد که اعتصاب در آبادان و اهواز به صورت گسترده آغاز شد و با اعتصاب آبادان و اهواز، در بیست و هفتم مهر همه کارگران و کارکنان میدان‌های نفتی اهواز به اعتصابات پیوستند.

اعتصاب کارکنان شرکت نفت در تسریع روند انقلاب اسلامی نقش بسزایی داشت. در اوایل آبان تولید نفت از پنج میلیون و هشتصد هزار بشکه به یک میلیون و هشتصد هزار بشکه در روز رسید که با تهدیدها و فشارهای دولت دچار افت و خیز می‌شد و پس از آن به ۳۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

لابلای اسناد «مرکز اسناد انقلاب اسلامی»، گزارشی از ساواک با موضوع «تماس سحابی با مهندس بازرگان» موجود است. در این سند، ضمن تماسی با مهندس بازرگان، نماینده اعتصاب‌کنندگان پالایشگاه نفت تهران، از او درباره ادامه تعطیلی پالایشگاه مشورت می‌گیرد و تاکید می‌کند که پیش‌تر با «آقا» نیز مشورت کرده و آقا گفته تولید داخلی ادامه یابد، اما صادرات خارجی همچنان متوقف بماند. مامور ساواک احتمال داده که منظور از آقا، «آیت‌الله شریعتمداری» باشد. در متن سند چنین آمده است:

طبقه‌بندی حفاظتی

گزارش خبر

منشا: مسموعات

تاریخ: 15/8/57

موضوع: تماس سحابی با مهندس بازرگان

شخصی که خود را سحابی معرفی می‌نمود به قصد صحبت با بازرگان با شرکت صافیاد تماس و دکتر میربابایی نیز به وی گفت که بازرگان در جلسه‌ای شرکت دارد.

سحابی: من سوال واجبی داشتم و در واقع نمایندگان شرکت ملی نفت ایران می‌خواهند در جهت مشکلات خود از ایشان نظرخواهی کنند و اگر ممکن است به او اطلاع دهید. سپس دکتر میربابایی ترتیب تماس نامبرده را با بازرگان داده و بازرگان ضمن صحبت از سحابی پرسید شما سعید هستید. سحابی جواب داد: نخیر من منصور هستم.

بازرگان: ها! فهمیدم نگین و خواهرش حالشان چطور است. چون من اول با نگین دوست شدم. این هست که حالشان را پرسیدم.

سحابی:  به لطف شما همه خوب هستند و برای همین هم مزاحم شما شدم. چون یک مشکلی برای نمایندگان شرکت ملی نفت پیش آمده و نماینده شرکت قصد دارد خدمت شما برسد و نظر جنابعالی را در مورد مشکلات موجود بپرسد. البته در این مورد از آقا هم نظرخواهی شده است.

بازرگان: همین که از آقا پرسیده کافیست و اصولا چطور به فکر بنده افتاده و چرا از طرف شما.

سحابی: یکی از بستگان من کارمند شرکت نفت بود و موضوع را با من مطرح کرد و من هم ایشان را به نزد شما هدایت کردم و سوال آنان این بود که در مورد نفت‌رسانی به داخل و خارج نظر شما را بگیرند. البته آقا گفته بود که در مورد داخل کار بکنند و در مورد خارج کار نکنند. حالا اجازه می‌فرمایید که نماینده کل آنان نزد شما بیاید؟

بازرگان: این شخص واقعا نماینده کارکنان شرکت ملی نفت است؟ اسمش چیست؟

سحابی: اسم نماینده مذکور تجلی است و نماینده واقعی کارکنان پالایشگاه نفت تهران می‌باشد که به خدمت شما می‌رسد.

بازرگان: پس به وی بگویید که تلفنی با من تماس بگیرد تا ترتیب ملاقات داده شود. سپس شخصی که خود را تجلی‌نژاد از پالایشگاه نفت تهران معرفی می‌نمود، با شرکت صافیاد تماس و ضمن صحبت بازرگان افزود مشکلی برای ما پیش آمده و چون می‌خواهیم پالایشگاه را ببندیم و این کار به ضرر ملت است، در این مورد از جنابعالی نظرخواهی کنیم.

بازرگان: با کمی مکث اظهار داشت فردا تماس بگیرید تا قرار ملاقات بگذاریم.

تجلی‌نژاد: الان کارکنان دورم جمع شدند و چون قصد دارند فردا اعتصاب نمایند، لذا منتظر نتیجه هستند.

بازرگان: پس ساعت 11 تشریف بیاورید.

16

نظریه یکشنبه: با توجه به وضعیت شنبه مفاد خبر صحت دارد. ضمنا منظور از آقا به احتمال قوی آیت‌الله شریعتمداری یا به احتمال ضعیف آیت‌الله خمینی می‌باشد.

نظریه سه شنبه: نظریه یکشنبه مورد تایید است.

نظریه چهارشنبه: نظریه سه شنبه تایید می‌گردد.


آخرین اسناد