سند رقابت در صادرات با شريك خارجي پتروشيمي، با وجود محدوديت هاي كنسرسيوم

سند شماره يك

سند حاضر از ميان اسناد ارزشمند شركت ملي پتروشيمي انتخاب شده و نشانگر تلاش ايران براي بازاريابي، فروش و حتي تاسيس مجتمع هاي پتروشيمي در ساير كشورها است.

تاريخچه تاسيس پتروشيمي در ايران در اسناد ديگري كه در اين بخش آمد، بيان شد، همچنين محدوديت هايي كه ايران پس از امضاء قرارداد موسوم به كنسرسيوم در زمينه صادرات مازاد توليد خود، با آنها رو به رو بود. (علاقه مندان به اين مباحث مي توانند به بخش هاي مربوطه در سايت مراجعه كنند).

اين محدوديت ها سال هاي پس از امضاي قرارداد كنسرسيوم در شركت هاي ملي نفت و شركت پتروشيمي ايران همچنان ادامه داشت. از سوي ديگر مسئولين وقت در تلاش بودند تا در زمينه با بازاريابي در منطقه و حتي در كشورهايي نظير مالزي، هندوستان و كشورهاي آفريقائي اين قانون را دور بزنند و بتوانند از ظرفيت هاي ايجاد شده در زمينه پتروشيمي ايران بهره مند شوند.

در سال 1346 و 1347 در جلسات موسوم به شوراي اقتصاد، بحث هاي كارشناسي در  اين زمينه صورت مي گرفت و نامه هويدا، نخست وزير وقت به منوچهر اقبال، مديرعامل شركت ملي نفت در خصوص اقدام براي بازاريابي و فروش محصولات پتروشيمي ايران در ممالك مختلف بخصوص تايلند و مالزي، از جمله نتايج اين جلسات بود. (سند شماره 1)

در پي اين دستور دكتر اقبال گزارش مبسوطي را از اقدامات انجام شده در اين زمينه ارائه مي نمايد. (سندهاي شماره 2 و 3)

در دستور نخست وزير اشاره شده است در تايلند ممكن است مقامات اين كشور علاقه اي به فروش محصولات خود توسط شركت آلايدكميكال^* نداشته باشند و بدين لحاظ ممكن است به شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران اجازه فعاليت در آن كشور را بدهند.

باقر مستوفي ** كه اولين مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي در ايران بود در مورد شراكت ايران با سه شركت مورد اشاره چنين مي گويد:

"... مدير اجرائي شركت آلايدكميكال در آن زمان هوارد مارشالHoward) (Marshal  بود كه بعداً رئيس كل شركت شد. اين شركت ابتدا در ساخت شركت شيميائي شاپور قراردادي را با ايران منعقد و سپس در زمينه هاي ساخت مجتمع هاي پتروشيمي ديگر با ايران همكاري نمود.

محمدحسن تدريسي

مركز اسناد صنعت نفت

* شركت آلايدكميكال در زمره شركاي شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران به شمار مي آمد كه با توجه به ظرفيت هاي كارشناسي و قدمت آن در زمينه ايجاد و توسعه صنايع پتروشيمي، به همراه شركت بي اف گودريچ و شركت كربن بلاك گروه شركاي خارجي ايران را تشكيل مي دادند.

** باقر مستوفي در سال 1297 در تهران متولد شد و در سال 1313 ديپلم متوسطه در رشته علمي گرفت و همان سال به دانشكده فني كه تازه تاسيس شده بود رفت و مهندسي نفت خواند ودر تابستان 1935 با 9 نفر ديگر از محصلين به انگلستان رفت و در دانشگاه بيرمنگام در همين رشته ادامه تحصيل داد. در تابستان 1940 به ايران بازگشت و پس از عادي شدن وضعيت ايران در سال هاي پس از جنگ جهاني دوم و مطرح شدن مساله نفت و اكتشاف و استخراج آن در ايران در سال 1948 اداره به نام اكتشاف نفت به رياست باقر مستوفي در وزارت دارائي تاسيس شد. پس از آن با داغ شدن بحث ايجاد صنعت پتروشيمي در ايران باقر مستوفي وارد اين صنعت شد.

منابع

مصاحبه سايت شركت ملي پتروشمي  (نيپنا) با باقر مستوفي
سايت آفتاب آنلاين
مركز اسناد صنعت نفت

• قدمت : سال 1347
• محل نگهداری : مركز اسناد صنعت نفت ايران