فصل تازه اي در نگارش تاريخ ...

دكتر اكبر نعمت الهي

شهيد جاودان ما خرازي كه باده شهادت و وصل نوشش باد، روزگاري در ديدار با جمعي از روزنامه نگاران گفته بود: «جنگ را درست بنويسيد. نه درشت».

نگراني او از آن بوده است كه تحريفات معمول دامن تاريخ جنگ را هم بگيرد و اين تاريخ مقدس و ماندگار در گذر تحريفات معمول منحرف شود. تاريخ پهنه يادآوري و به ياد داشتن است. چيزهاي زيادي در زندگي ما هست كه نه بايد فراموش شوند و نه بايد كه تكرار شوند. چشمها را كه بر هم مي گذاريم، اسير اين مفهوم مي شويم كه فراموش مي كنيم يا گرفتار بد تعريف كردن تاريخ مي شويم. از كجا آمده ايم، آمدنمان بهر چه بود و به كجا مي رويم.

همه اينها را در عبرت هاي تاريخي مي توانيم سراغ بگيريم. به تاريخ كه مي نگريم، اگر درست و صادقانه و بي تفسير به راي به آن پرداخته باشيم، مي توانيم آغاز باشيم و آغاز كنيم.

تاريخ از آدم هايي كه خود را تكرار مي كنند بيزار است. اگر درست درك كنيم و سئوال هاي درستي درباره گذشته و حال و راه هاي رسيدن به آينده داشته باشيم، موردي نمي ماند كه بابت آن تاسف بخوريم.

تاريخ ما پر از خاطره هايي است كه اشتباهات ما را گوشزد مي كنند اما گاه نمي دانيم چگونه از آنها عبرت بگيريم.

هان اي دل عبرت بين، از ديده نظر كن هان

ايوان مدائن را آيينه عبرت دان.

ويراني يك ساختمان عبرت تاريخ نيست. علت اين ويراني سئوال تاريخ است كه عبرت مي شود. چرا ساختماني كه مظهر عظمت يك فرمانروايي تاريخي است بر بال باد مي نشيند و ويران مي شود؟

الملك يبقي مع الكفر ولا يبقي مع الظلم

حالا كه به تاريخ نظر مي كنيم بايد بكوشيم آن را درست و منقح بخوانيم و همه چيزي را كه از آن درك مي كنيم به عنوان عبرتي تاريخي در نظر بگيريم تا از رهگذر اين عبرت ها از تكرار اشتباهات بپرهيزيم.

تاريخ يكصد و ده ساله نفت را با الفباي دوست داشتن نوشته اند. وقتي نگاه مي كنيم به پيرمردهايي كه با آه و اشك ـ گاهي ـ خاطره هاي خود را به موزه نفت اهدا مي كنند تازه درمي يابيم كه چگونه لحظه لحظه پود تاريخ نفت را با تار عشق بافته اند. نفتي ها  با اين عشق همه اطراف خود را از خاطره آكنده اند.

پيرمردي كه با دستان لرزان خود نام شركت ملي نفت را بر سنگ حجاري كرده است، گواه عشقي تمام نشدني است. چيزي كه مي بينيم تحريف نيست. واقعيتي است كه فهم آن لياقت مي خواهد و اميدواريم در مجموعه موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت اين لياقت را بيابيم كه سينه هايمان دفتر ثبت خاطره هاي بزرگمردان نفت باشد..

بكوشيم با همكاري، اين تاريخ را درست بنويسيم، نه درشت.