برگ هایی از واقعیت

حميدرضا زاهدي

  این جمله را از هرودوت تاریخ نویس یونانی نقل کرده اند که تاریخ را فاتحان می نویسند. این که این جمله چقدر مصداق داشته باشد، الله اعلم، اما مهم این است که هیچکس حق ندارد به تاریخ از دریچه ایدئولوژی نگاه کند و همه ما موظفیم راه های درست دیده شدن تاریخ را هموار کنیم.
نفت در پیچ تاریخ، سیاسی ترین پدیده اقتصادی بوده است. دولت ها را آورده و برده است و حالا ابزاری است که حتی آمریکایی ها را واداشته در جهت اهداف خود از صورت مصرف کننده به تولیدکننده تغییر وضع دهند.
طی سالها این که ضروری است ،تاریخ واقعی نفت تعریف و تشریح شود بی مشتری بوده است. آنها که دنبال تمدن بزرگ بودند درباره این صنعت دروغ گفتند و مخالفان آنها به گونه ای دیگر. لاجرم اکنون زمان آن فرارسیده است که تاریخ واقعی را روایت کنیم.
همین ضرورت باعث ایجاد مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت به دستور مهندس زنگنه شده است.
از زمان تاسیس مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت باوجود همه دشواری ها، این مرکز موفق شده است بیست و پنج میلیون برگ سند را به مجموعه گنجینه اسناد خود اضافه کند. این شمار، یکی از هیجان انگیزترین ارقام برای آنهایی است که در واقعیت های صنعت نفت ایران تحقیق می کنند.
اسناد حاضر اسنادی هستند که در انبارهای بایگانی های راکد در حال پوسیدن و از بین رفتن بوده اند و مرکز اسناد با بازبینی برگه های سند، آنهایی را که دارای ارزش معنوی و تاریخی بوده اند جدا کرده، ضمن کپک زدایی و قارچ زدایی آنها را بازیابی و برخی را اسکن کرده است و این عملیات برای حفظ اسناد همچنان ادامه دارد.
اگر خروجی هر اداره را در روز تعداد ده برگ نامه فرض کنیم، این تعداد سند شاید معادل 2.5 میلیون روز کار را در خود گواهی می دهد.
تاریخ نفت ایران برخلاف چیزی که انتظار می رود، تاریخی یکسره ابهام است و هرکس در هر دوره ای بنا به درک و دریافت خود آن را معنا کرده است. درحالی که تاریخ یکی بیش نیست. کسی که ممکن است در لحظه ای خائن تلقی شود در درازمدت ممکن است بر خدمتگزاری اش رای داده شود. مهم این است که شرائطی فراهم شود که بتوان تاریخ را درست دید و درست قضاوت کرد. چرا باید با نگاه های فردی به تاریخ نگاه کنیم. شاید از همین زاویه است که کار مرکز اسناد صنعت نفت و دیگر مراکز مانند آن از اهمیتی دوچندان برخوردار می شود. اگر اسناد صنعت نفت را درست در دسترس قرار دهیم به خوبی در می یابیم که بر این صنعت در طول تاریخ چه گذشته است و کار بزرگ مرکز اسناد صنعت نفت نمایاندن واقعیت های تاریخ براساس اسناد موجود است.
گمشده بزرگ ما در این سالها تاریخمان بوده است. بسیاری از رفتارها به گونه ای دیگر بوده اند. تعریفمان از تاریخ باید مبتنی بر واقعیتی باشد که اسناد می گویند و...