سکینه کاشانی
دانشجوی دکترای تاریخ ایران
کتابخانه ای کوچک اما غنی و منحصر به فرد
با آغاز فعالیت ها برای افتتاح موزه اکتشاف،حفاری و تولید صنعت نفت در مسجدسلیمان و همراه با تلاش برای تکمیل این موزه،توجه به حوزه پژوهش نیز در دستور کار قرار گرفته است.به همین منظور در این مجموعه ، كتابخانه تخصصی تاریخ نفت و منابع اصلی با گردآوری کتبِ مرتبط با موضوع موزه ایجاد شده است.این کتب که با پیگیری مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت از کتابخانه فنی و تخصصی شرکت نفت مسجدسلیمان و کتابخانه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب(اهواز) به این کتابخانه منتقل شده اند،قدیمی ترین و منحصربه فردترین کتب(به زبان انگلیسی) در حوزه نفت و مهندسی هستند.کتابخانه پژوهشی طرح موزه اکتشاف ،حفاری و تولید صنعت نفت در سایت اصلی موزه در بی بی یان واقع است و مسئولین این طرح از حضور دانشجویان و پژوهشگران علاقمند،همزمان با فعالیت های اجرایی و پژوهشی خود استقبال می کنند.
پیشینه توجه به اصول علمی در فعالیت های نفتی
حضور و فعالیت شرکت نفت ایران و انگلیس و پس از آن کنسرسیوم نفتی در مناطق نفتخیز، لزوم استفاده از تحقیقات مرتبط با نفت برای بهرهبرداری از منابع نفتی را ناگزیر میکرد،بدیهی است که در اینمورد اصول مهندسی و تحقیقات مرتبط با آن بخش اصلی کتب موجود و جامانده از دوران حضور انگلیسی ها در منطقه است .
تا زمان تنظیم این یادداشت،بیش از سیصد و ده عنوان کتاب و کاتالوگ به زبان انگلیسی در کتابخانه پژوهشی طرح موزه جمع آوری شده و این امر ادامه دارد.قدیمی ترین منبع موجود در سال 1914م منتشر شده است.این کتاب که درواقع شرح و بسط علوم (مهندسی) و دستورالعملهای لازم برای استفاده کارکنان شرکت نفت بوده، در بازه های زمانی مختلف(1998- 1914) چاپ و منتشر شده است. کتابچه های راهنما در موضوعات مختلفی چون حفاری،مهندسی شیمی،مهندسی برق،مهندسی مکانیک،زمینشناسی،ساختمان و پل سازی و.... از جمله کتب فوق الذکر است . اصول پایه مطابق با استانداردهای بریتانیا در مواردی چون کنترل کیفی مواد غذایی،داروسازی،ساخت بیمارستان و حتی شیوهی نگارشِ نامه های اداری از دیگر موارد قابل توجه در این مجموعه است. در ادامه چند مورد از کتابه ای موجود معرفي مي شود .
Braitwhite
شرکت Braithwaite & Co. Engineers Limited در سال 1884 با نام Braithwaite and Kirk تأسیس شد.در 1921 این شرکت به Braithwaite & Co. Engineers Limited تغییرنام داد و فعالیت های این شرکت به حوزه تجاری گستردهتری از سازه های فلزی، خطوط لوله و ساختوسازهای فولادی گسترش یافت.
این شرکت در کلکته،بیرا،رانگون،اسکندریه،بسفر،بمبئی(ایجاد خطوط لوله)،سائوپائولو، ترکیه، مصر، سوریه و عربستان سعودی،در فعالیتهای عمرانی نقش داشت.در این کتاب به معرفی تصویری پروژه های این شرکت (پل ها، اسکله ها، خطوط لوله، ایستگاه های برق، سازه های فولادی و واگن های ریلی) در نقاط مختلف پرداخته شده است.
Design and detail between building
این کتاب که در 1962 و در دومین چاپ خود در لندن به چاپ رسیده،اصول اولیه ساخت و طراحی در فضاها و محوطه ها را شرح میدهد. از آنجمله جاده ها، پیاده روها، سنگفرش ها، دیوارها، حصارها، پرچین ها و نرده ها و فاصله های بین آنها طراحی و معرفی شده است.
Housing for Industry
این کتاب شامل نقشه و جزئیات ساخت خانه ها و کمپ های سیار مورداستفاده در صنایع توسط شرکت Porta Kamp است . این شرکت در سال 1955 در آمریکا تأسیس شده و در کشورهای مختلف و به خصوص در صنعت نفت در تولید کمپ های پیش ساخته نقش داشته است. در جلد هفدهم از دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا مربوط به سال 1987 به طلب مالی این شرکت از شرکت ملی نفت ایران اشاره شده است، پژوهش در زمینه فعالیت های این شرکت در مناطق نفتخیز پژوهش مستقلی می طلبد.
در زمینه بهداشت و پزشکی و کیفیت تغذیه از دهه 1920 سه کتاب با عناوین Food inspection and analysis، Food poisoning and food infections، Analysis of Drugs and Chemical و همچنین یکی از قدیمیترین کتب موجود در این مجموعه The British Pharmacopcela موجود است که در سال 1914 به چاپ رسیده است.تکنولوژی های به کار برده شده در این زمینه، شاخص مرگ و بهداشت غذایی از دیگه موضوعاتی است که در این رده موجود است که منابعی مهم و تاریخی محسوب می شوند.
آماده سازی کتابخانه پژوهشی همزمان با فرایند اجرایی موزه
در گام نخست پاک سازی و فهرست نویسی و در مرحله بعد طبقه بندی کتب برای دسترسی آسان ازجمله فعالیت هایی است که در کتابخانه موزه نفت مسجدسلیمان صورت گرفته و خواهد گرفت.با اضافه شدن کتب دیگری به این کتابخانه،یکی از مجموعه های غنی از تاریخِ مهندسی نفت در حوزه های مختلف اکتشاف، تولید و حفاری به صورت متمرکز ایجاد خواهد شد.
در حال حاضر نسخه اکسل از لیست کتابهای موجود اين كتابخانه تهيه شده ضمن آنكه براي تهيه اين نسخه در سه کاربرگ(کلی،لاتین و فارسی)با استفاده از روش رده بندی کنگره به تکمیل فرایند تکمیل کتابخانه کمک شده است .
گفتني است ، موزه اکتشاف،حفاری و تولید صنعت نفت در مسجد سليمان توسط مدیریت موزه ها و مرکز اسناد وزارت نفت و با همکاری شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان در نخستین شهر نفتی ایران و خاورمیانه در دست راه اندازي بوده و مجریان این طرح امیدوارند ضمن انجام مسئولیت های اجتماعی وزارت نفت در قبال مناطق نفت خیز،به توسعه اقتصادی و اجتماعی مسجدسلیمان از طریق رونق صنعت گردشگری کمک كنند.
لينك هاي مرتبط :
content/1/اطلاع-رسانی/4350/سرعت-بخشيدن-به-روند-راه-اندازي-موزه-اکتشاف-و-نفت
content/1/اطلاع-رسانی/4349/همكاري-شوراي-اسلامي-شهرمسجد-سليمان-با-موزه-هاي
content/1/اطلاع-رسانی/4323/برگزاري-نشست-کارگروه-حفاری-موزه-اکتشاف-حفاری-و
content/1/اطلاع-رسانی/4320/انتشار-فراخوان-مشارکت-برای-تجهیز-اسناد-و-اشیاى
content/1/اطلاع-رسانی/4271/بازديد-كارگروه-حفاري-موزه-اكتشاف-و-توليد-صنعت
content/1/اطلاع-رسانی/4253/رونق-توریسم-صنعتی-با-راه-اندازی-موزه-های-نفت-در
content/1/اطلاع-رسانی/4247/موزه-صنعت-نفت-مسجدسلیمان-سال-آینده-به-بهره-می