رِشِن خونه کارگری

سید نعمت اله امام
 

در دوران قبل از انقلاب به کارگران اقلام جیره غیرنقدی داده می شد که با استفاده از کلمه (Ration)  انگلیسی، کارگران آن را رِشِن و محل دریافت را «رِشِن خونه» می گفتند.

در آن زمان همه ساله در هنگام بررسی تعدیل دستمزد سالیانه کارگران، نشست هایی با نمایندگان صنایع نفت، نمایندگان سندیکای کارگری و نمایندگان دولت برقرار و پس از رسیدن به توافق، در ارتباط با تعدیل دستمزد کارگری، با افزایش بعضی از اقلام غیرنقدی و همچنین بعضی از فوق العاده های ثابت، توافقاتی به عمل می آمد.

در قرارداد دسته جمعی اردیبهشت ماه 1356 بنام «پیمان دسته جمعی کارگران صنایع نفت، گاز و پتروشیمی » بعضی از اقلام جیره غیرنقدی و میزان فوق العاده به شرح زیر تغییر یافت:

-آرد 90 کیلو (هردوماه یکبار)، برنج 20 کیلو، روغن نباتی 5/90 کیلو، شکر 6 کیلو، چای 1 کیلو، حبوبات 4 کیلو، شیرخشک یک قوطی،

و میزان بعضی از فوق العاده ها نیز به شرح زیر افزایش یافت:

-کمک هزینه مسکن                    روزانه 100 ریال

-فوق العاده ایاب و ذهاب               روزانه 20 ریال در جنوب و 30 ریال در تهران

- فوق العاده غذا                           روزانه 50 ریال

-هزینه سفر مرخصی                      معادل 15 روز دستمزد ثابت کارگران یک بار در سال

در سال 1356 حداقل دستمزد روزانه کارگران در جنوب 330 ریال و در شمال 272 ریال اعلام شد و افزایش سایر ردیف های دستمزدی به میزان 16/6 درصد افزایش یافت.

ارائه چنین کمک هایی با توجه به تعدیل سالیانه دستمزد اعلامی توسط دولت که به منظور کمک به کارگران شاغل در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در مناطق محروم و انجام کارهای شاقی بوده که موجبات جبران بخشی از محرومیت ها و دلگرمی آنان فراهم شود.

این اقلام در صورتی قابل پرداخت بود که افراد از امکانات شرکتی استفاده نكنند. در صورت برخورداری از هرکدام از اقلام فوق توسط تسهیلات نفت در ازای خدمات ارائه شده، آن اقلام پرداخت نمی شد.

قبل از پیروزی انقلاب واگذاری جیره غیرنقدی کارگران به سازمان تعاون مصرف نفت و بعد از انقلاب نیز واگذاری
کوپن های دولتی به آن سازمان واگذار شدکه در روزهای واگذاری آن اقلام، بازار دلال ها در جلو فروشگاه های تعاونی مصرف گرم بود.

ناگفته نماند سازمان تعاونی مصرف نفت با ایجاد شعب مختلف در نقاط محروم و دورافتاده و حتی تلمبه خانه های بین راهی، کمک شایان توجهی در واگذاری جیره های غیرنقدی و کوپن های دولتی ارائه می داد که بسیار مفید و کارساز بود.