نگاهی به اساسنامه دو باشگاه «بی بی یان» و «ایران» در مسجد سلیمان

یونس صادقی
واحد پژوهش و تاریخ شفاهی مديريت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت

درتحولات تاریخی، اجتماعی شهر مسجد سلیمان دو باشگاه «بی­ بی یان» و «ایران» متعلق به شرکت ملی نفت ایران نقش مهمی ایفا كرده اند و بسیاری ازرخدادهای تاریخی این شهر را در دل خود رقم زده اند. از نمونه های بارز آن می توان به ورود هیئت مدیره موقت شرکت ملی نفت پس از ملی شدن صنعت نفت به باشگاه ایران و نطق سیدحسین مکی در این مکان اشاره کرد. اساسنامه این دو باشگاه  در آذرماه سال 1351 شمسی،از طرف ناصر شریف رازی «رئیس کل عملیات غیر صنعتی در حوزه قرارداد»، تدوین و تصویب شد كه در آن هدف از تشکیل این دو باشگاه را فراهم كردن وسائل تفریحی، ورزشی و فرهنگی جهت اعضاء شرکت ملی نفت ایران ذکرکرده بودند که باید فارغ از نگاه مذهبی و سیاسی باشد. در این نوشتار اساسنامه این دو باشگاه مورد بررسی قرار گرفته است كه در ادامه مي خوانيد .

عضویت

عضویت در باشگاه ایران به چهار صورت رسمی، افتخاری، عضویت وابسته و عضویت موقت وبا پرداخت حق عضویت انجام می گرفت. عضویت رسمی باشگاه منحصر به کارمندان شرکت ملی نفت ایران در حوزه قرارداد و شرکتهای عامل نفت بود در صورتی که در عضویت افتخاری،  صاحب­ منصبان عالیرتبه لشکری و کشوری و فرزندان اعضا می توانستند عضو باشند. البته محدویت سنی برای فرزندان اعضا تا 21 سال قائل می شدند. عضویت وابسته منحصراً به کارمندان شرکت های وابسته و کارمندان بازنشسته و روسای ادارات دولتی، افسران ارشد­نیروهای انتظامی ارتش شاهنشاهی ایران که مقیم محل مربوط بودند داده می شد.عضویت موقت هم مخصوص کارمندان شرکت ملی نفت و شرکت های عامل بود که برای مدتی کمتر از 6ماه در این ناحیه انجام وظیفه  می­ کردند.

در اساسنامه باشگاه بی بی یان،  دو نوع عضویت رسمی و افتخاری به چشم می خورد. عضویت رسمی باشگاه منحصر به کارگران شرکت ملی نفت ایران در حوزه قرارداد و شرکت های عامل نفت بود. عضویت افتخاری هم شامل همسران و فرزندان اعضا می شد. در تبصره 1 عضویت رسمی باشگاه بی بی یان آمده« هر عضو رسمی که موقتاً برای مدت بیش از چهارماه و کمتر از یکسال از مرخصی استفاده نماید و یا به ماموریت خارج اعزام شود از پرداخت حق عضویت ماهانه برای آن مدت معاف خواهد بود مشروط بر اینکه اولاً باشگاه را از مدت مرخصی یا ماموریت خود مطلع كند، ثانیاً خانواده او در این مدت از باشگاه استفاده نكنند.»

اداره امور باشگاه

اداره امور باشگاه به عهده هیئت مدیره ای متشکل از 7نفر( رئیس، نائب رئیس و 5نفر اعضا هیئت مدیره) بود.  رئیس افتخاری باشگاه بنا به پیشنهاد خدمات اجتماعی و تایید ریاست منطقه ناحیه منصوب می شد. اعضا باشگاه در مجمع همگانی سالانه4نفر به صورت عضو اصلی و 2نفر عضو علی البدل برای مدت یکسال انتخاب
 می شدند.

وظایف هیئت مدیره

وظائف هیئت مدیره عبارت است از اداره کردن امورداخلی باشگاه از راه تصمیمات متخذه در جلسات هیئت مدیره باشگاه بود. اتخاذ تصمیم درباره نحوه ارائه بهترین طریق برای فعالیت های باشگاه رسیدگی دقیق به امور مالی و تنظیم برنامه های فصلی و سالیانه و تنظیم بودجه باشگاه و تصمیمات اجرائی مفاد این اساسنامه که نباید با مصالح و روشهای شرکت مغایر باشد.

مجمع عمومی سالیانه و مجمع عمومی فوق العاده

مجمع عمومی سالیانه اعضاء سالی یکبار در آذرماه تشکیل می­ شد. تاریخ انعقاد جلسه با ذکر روز و ساعت توسط هیئت مدیره تعیین و از طرف دبیرباشگاه لااقل 21 روز قبل روی تابلو آگهی باشگاه به اطلاع اعضا
می رسید. فقط اعضاء رسمی حق شرکت در مجمع عمومی سالیانه و فوق العاده را داشتند.

کنگره هیئت مدیره باشگاه ها

کنگره هیئت مدیره باشگاه ها با شرکت رئیس و نایب رئیس هیئت مدیره باشگاه ها تشکیل می شد. رئیس کنگره از میان روسای هیئت مدیره باشگاه ها به وسیله اعضاء حاضر در جلسه برای همان جلسه انتخاب می شد. دبیرخانه کنگره اداره خدمات اجتماعی حوزه قرارداد در آبادان بود. چنانچه رئیس اداره خدمات اجتماعی حضور شخصی ثالثی را به عنوان مشاور، لازم تشخیص می داد برای حضور در جلسه دعوت ممي شد اما حق رای نداشت. وظایف کنگره عبارت بود از رسیدگی به موضوعاتی که به طور عموم شامل اساسنامه و روش اداره باشگاه ها بود.

مسئولیت های انظباطی

 هرگاه عضوی اعم از رسمی، وابسته، موقت و افتخاری مخل نظم باشگاه یا آسایش اعضا می­ شد یا برخلاف مقررات و یا مصالح شرکت ملی نفت اقدامی به عمل می آورد، دبیر باشگاه یا قائم مقام به فرد خاطی اخطار می داد که باشگاه را ترک كند. دبیر باشگاه موضوع را در اولین جلسه هیئت مدیره که بایستی حداکثر تا پانزده روز پس از اخطار به عضو تشکیل می شد، مطرح و عضو خاطی را برای ادای توضیخات به جلسه دعوت می­ كرد. هرگاه فرد خاطی­ پس از رسیدگی کامل مقصر شناخته می شد ، هیئت مدیره او را یکسال معلق می کرد. همسر و فرزندان عضو معلق در مدت تعلیق حق استفاده از باشگاه را داشتند مشروط بر اینکه عضو معلق، حق عضویت مدت تعلیق را پرداخته باشد.