«مهندس بازرگان» و مدیریت نفت در آستانه پيروزي انقلاب

سید هاشم هوشی سادات

با اوج گرفتن اعتصاب کارکنان صنعــت نفت ایران در پاییز۱۳۵۷ و قطع کامل صدور نفت به خارج، به علت سرمای زمستان و لزوم تامین سوخت مورد نیاز مردم، امام خمینی(ره) با صدور حکمی به مهندس مهدی بازرگان به همراه یک هیئت ۵ نفره ماموریت دادند که با کمک کارگران و کارمندان فداکار نفت، به شرط عدم دخالت نظامیان، فقط به میزان نیاز جامعه، نفت تولید شود و در اختیار مردم قرار گیرد. این حسن تدبیر نه تنها رژیم پهلوی را از درآمدهای ارزی ناشی از صدور نفت محروم ساخت که موجب تامین سوخت مورد نیاز مردم در فصل سرما و زمینه ای برای اوج گیری حرکت انقلاب و پیروزی بزرگ۲۲ بهمن شد.

متن حکم تاریخی امام به مهندس بازرگان بــه تاریخ ۸ دی ماه۱۳۵۷ به این شرح است:

‏بسم‏ الله‏ الرحمن‏ الرحیم‏

 ۲۸‏محرّم‏ ۹۹

جناب ‏آقاى ‏مهندس‏ مهدى‏ بازرگان‏

 پس‏ از ‏اهداى ‏سلام‏ و ‏تحیت،‏ به ‏طورى‏ که ‏مسبوق ‏هستید‏ کارگران ‏و ‏کارمندان‏ محترم‏ شــرکت‏ نفت‏ به ‏منظور ‏همکارى ‏و ‏همگامى‏ با ‏مبارزات ‏ملت‏ مسلمان‏ ایران ‏و ‏به ‏منظور‏ جلوگیرى ‏از ‏صدور ‏نفت ‏به ‏خارج ‏دست‏ به ‏اعتصاب ‏زده‏‏ اند؛ ‏اما ‏دولت‏ غاصب‏ و ‏غیر‏قانونى‏ نظامى، ‏با ‏تهاجمات‏ سبعانه‏ خود ‏و ‏اعمال ‏زور ‏و ‏ارعاب،‏ مى‏‏ خواهد ‏این ‏اعتصاب ‏را ‏جهت‏ ادامه ‏غارت‏ نفت‏ بشکند ‏و ‏همچنین ‏در ‏حالى‏ که ‏نفت ‏و‏ فرآورده ‏‏هاى ‏نفتى‏ براى‏ مصارف‏ داخلى ‏تولید‏ مى‏‏شود ‏یا ‏موجود‏ مى‏ باشد، ‏از‏ پخش‏ آن‏ در ‏داخل‏ جلوگیرى ‏نموده ‏و ‏سعى‏ مى ‏‏نماید ‏تا ‏ایجاد ‏فشار ‏و ‏ناراحتى ‏هاى ‏بیشترى‏ را‏ براى ‏مردم ‏فراهم‏ آورد.‏ براى‏ مقابله ‏با ‏این‏ برنامه ‏‏هاى ‏دولت ‏غاصب‏ و‏ تأمین ‏نیازهاى ‏مردم ‏در ‏داخله، ‏تحقق‏ شرایط‏ زیر لازم‏ است:

 ۱- نظامیان ‏و ‏مأمورین ‏انتظامى ‏از‏ مناطق ‏و‏ مراکز‏ نفتى ‏بیرون ‏بروند ‏و ‏دخالتى ‏در ‏امور‏ مربوطه‏ ننمایند‏ و ‏از ‏ایجاد‏ هر‏گونه ‏ارعاب ‏در‏ بین ‏کارکنان ‏خوددارى‏ نمایند.

 ۲-‏نفت‏ و‏ فرآورده‏‏ هاى ‏نفتى ‏فقط ‏به ‏اندازه‏ مصرف‏ داخلى ‏تولید ‏شود ‏و ‏از ‏صدور ‏نفت‏ به ‏خارج،‏ تا‏سقوط‏ رژیم ‏غیر‏قانونى،‏ جلوگیرى ‏کامل‏ به‏ عمل‏ آید.

 ۳-‏ارتش ‏و ‏نظامیان‏ حق ‏احتکار ‏مواد ‏نفتى‏ را‏ که ‏براى‏ مصرف ‏داخلى ‏تهیه ‏مى‏ شود‏ ندارند ‏و ‏از ‏آن‏ باید‏ جلوگیرى‏ شود.

با‏ توجه ‏به ‏مراتب‏ بالا مقتضى ‏اســت ‏جنابعالى،‏ که ‏در ‏اداره ‏صنایع‏ عظیم ‏نفت ‏داراى سوابق ‏و ‏تجارب‏ فراوان ‏هستید،‏ یک‏ هیئت‏ پنج‏ نفرى ‏مرکب‏ از ‏حجت ‏الاسلام‏ جناب‏ آقاى‏ حاج ‏شیخ ‏اکبر ‏‏هاشمى ‏رفسنجانى‏ و ‏جناب ‏آقاى ‏مهندس ‏مصطفى ‏کتیرایى ‏و ‏دو ‏نفر ‏دیگر‏ را ‏با‏ نظر‏خودتان‏ و ‏مشورت‏ آقایان ‏تعیین‏ نمایید. ‏این‏ هیئت،‏ تحت‏ سرپرستى‏ جنابعالى،‏ مناطق ‏نفتى‏ را ‏بازرسى‏ نموده‏ و ‏در ‏امر ‏تولید‏ نفت‏ با ‏احراز ‏شرایط‏ ذکر‏ شده ‏در ‏بالا‏ نظارت‏ بنمایید و ‏ضمن‏ ابلاغ‏ مراتب ‏تشکر ‏ملت‏ ایران ‏از ‏کارگران‏ زحمتکش‏ و‏ کارمندان ‏محترم،‏ عده ‏لازم را ‏به ‏بازگشت‏ به‏ سر‏کار‏ و‏ ادامه‏ تولید ‏نفت‏ در‏ حد‏ مصارف ‏داخلى ‏دعوت‏ فرمایید و‏ شرایط‏ بالا‏ را ‏به ‏کارمندان ‏و ‏کارگران‏ تذکر ‏بدهید ‏که ‏اگر‏ دولت ‏غاصب ‏هر‏ یک‏ از ‏شرایط‏ بالا‏ را ‏نقض‏ نمود ‏جریان ‏نفت‏ بکلى ‏قطع ‏گردد ‏و ‏به ‏سایر‏ اعتصاب‏ کنندگان ‏ملحق‏ گردند ‏و‏ بدین‏ ترتیب‏ مسئولیت‏ عواقب‏ قطع ‏نفت ‏به ‏عهده ‏دولت ‏غاصب ‏و ‏غیر‏قانونى‏ خواهد‏ بود. ‏از مدیریت ‏نفت ‏نیز ‏انتظار ‏داریم ‏که ‏در ‏این ‏امر ‏مهم ‏و ‏حیاتى ‏و ‏در ‏این ‏مرحله ‏حساس‏ کنونى‏ با ‏این ‏هیئت‏ همکارى‏ صادقانه‏ و‏ همه‏جانبه‏ بنمایند.

از‏ خداوند ‏متعال ‏استقلال‏ و‏ عظمت ‏کشور ‏و ‏توفیق ‏ملت‏ را ‏براى ‏به ‏دست‏ آوردن ‏آزادى‏ و ‏استقلال‏ خواستارم.‏

والسلام‏ علیکم.

روح الله الموسوی الخمینى