میراث 112 ساله در آئینه موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت

مدیریت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت، در دی ماه سال 92 به دستور مهندس زنگنه و با هدف حفظ ، نگهداری و پاسداشت میراث گرانبهای صنعت نفت ایران تشكیل شد . این مدیریت از زمان تشكیل تا كنون در تلاش است تا میراث 112 ساله صنعت نفت را كه به صورمختلف «منقول و غیر منقول»، «ملموس و ناملموس»، «طبیعی و صنعتی»، «مكتوب و غیر مكتوب» وجود دارد را ضمن شناسایی  وگردآوری ، نگهداری بهینه ،  معرفی و نمایش آنها برای نسل های آتی، زمینه های مطالعاتی و پژوهشی برای اساتید و دانشجویان ، دانش پژوهان، كارشناسان  و متخصصان رشته های مختلف علمی رانیزفراهم كند . این مدیریت در پنج بخش شامل مركز اسناد ، گنجینه های اشیاء ، موزه های صنعت نفت ، ستاد مدیریت موزه ها و مركز اسناد و همچنین ثبت آثار اهداف مورد نظر را اجرا می كند كه همسو با اهداف تعیین شده در وزارت نفت است . در ادامه برخی از مهمترین دستاوردهای این مدیریت را از ابتدای سال 1393 تا پایان سال 1398بررسی كرده ایم كه می خوانید .  

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پترومیوزیم ، اهم فعالیت ها و دستاوردهای مدیریت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت در قالب برنامه ها و پرژوه هایی است كه با ابعاد گوناگون در شهرها و مناطق مختلف از جمله آبادان، آغاجاری، اهواز، تهران، دارخوین، ری، سبزوار، شیراز، كرمان، كرمانشاه، محمود آباد، مشهد، نفت سفید و... به صورت مستقیم به اجرا گذاشته شده و یا به صورتی دیگر در برگیرنده پیگیری هایی در شهرها و مناطق دیگر ایران است كه اقدامات شناسایی و گردآوری میراث صنعت نفت در حوزه های «اكتشاف، حفاری و تولید نفت»، «پخش فرآورده ها»، «تولید و مصرف نفت سوزها»، «پتروشیمی»، «خطوط لوله» «گاز»، «سازه های معماری»، «پالایش»، «فلات قاره»، «ستاد وزارتخانه» و دیگر مراكز را شامل می شود .
 

ساختمان موزه نفت و نفت سوزها در كرمان

راه اندازی 3 موزه صنعت نفت در كشور
مدیریت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت از زمان راه اندازی تا كنون 3 موزه شامل موزهای "بنزین خانه آبادان "، "كارآموزان صنعت نفت آبادان" و "پمپ بنزین دروازه دولت تهران " را پس از انجام مطالعات و بررسی های گسترده و استخراج مستندات تاریخی و آثار موزه ای راه اندازی كرده است كه برنامه ریزی جهت هدایت 2 موزه قبلی صنعت نفت منطبق با فعالیت های علمی و نوین موزه ای شامل موزهای "نفت سبزوار "و "چاه شماره یك مسجدسلیمان " را نیز در دستور كار خود قرارداده است . با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته این مدیریت عملیات اجرایی در طراحی و راه اندازی 4 موزه دیگر شامل موزهای "نفت و نفت سوزها در كرمان "، "اكتشاف، حفاری و تولید در مسجدسلیمان" ، " پخش فرآورده های نفتی در مشهد" و" كارخانه حلب سازی در كرمانشاه"  را در دست اقدام دارد كه پیش بینی می شود دو طرح شامل موزهای "نفت و نفت سوزها در كرمان "و "اكتشاف، حفاری و تولید در مسجدسلیمان"  در سال جاری به بهره برداری رسد .  

موزه پمپ بنزين دروازه دولت تهران

انجام مطالعات اولیه برای راه اندازی 22 موزه صنعت نفت
از دیگر اقدامات در دست اقدام این مدیریت می توان به  بررسی و انجام مطالعات اولیه برای فراهم كردن زمینه راه اندازی 22 موزه صنعت نفت اشاره كرد كه این موزه ها شامل ، "موزه پتروشیمی "در شیراز،"موزه كارخانه برق تمبی "در مسجدسلیمان،"موزه علم و فناوری "در تهران ،"موزه بندرگاه صادراتی فرآورده های نفتی "در آبادان ،"موزه نیروگاه برق پالایشگاه آبادان "،"موزه خانه های تشریفاتی" در آبادان ،"موزه تلمبه خانه دارخوین" ،"موزه بهداشت و درمان در بیمارستان قدیمی مسجدسلیمان "،"موزه چشمه های طبیعی نفت (سی برنچ) "در مسجدسلیمان ،"اكو موزه نفت سفید "در نزدیكی شهرهای مسجدسلیمان و هفتكل ،"اكو موزه منطقه عنبر "در نزدیكی مسجدسلیمان ، "موزه آموزشگاه فنی اهواز و مهمانسرای خرمكوشك" ،"موزه آموزشگاه فنی و حرفه ای امیدیه" ،"موزه جایگاه سوخت رسانی امیدیه "،"موزه سكوی دریایی بهرگانسر"،"موزه تلمبه خانه چشمه شور "در قم ،"موزه كاركنان صنعت نفت "در تهران ،"موزه اسناد تاریخی صنعت نفت "در تهران ،"موزه ورزش و نفت "،"موزه كارخانه تقطیر" در مسجدسلیمان،"موزه نفت ساری "به جای نمایشگاه دائمی فعلی و موزه نفت محمود آباد (احیای مجدد موزه قدیمی در ساختمان ویژه ای كه برای موزه ساخته شده است) می شود .

كارخانه برق تمبی

گردآوری 39 میلیون برگ اوراق تاریخی
 گردآوری مدارك و اوراق تاریخی صنعت نفت شامل 39 میلیون برگ ازشركت ها و واحدهای مختلف صنعت نفت كه اغلب رو به نابودی بودند و در معرض رطوبت، دمای پر نوسان و بسیار نامناسب و آلودگی و گاه فضای باز و زیر برف و باران قرار داشتنداز دیگر اقدامات قابل ذكر در مدیریت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت به شمار می آید . در حال حاضر بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته این اوراق تاریخی در مركز اسناد این مدیریت، نگهداری
می شود كه بخش قابل توجهی از آنها ضد عفونی، تفكیك، آماده سازی و فهرست نویسی شده و قابلیت بهره گیری آرشیوی و پژوهشی به عنوان اسناد تاریخی پیدا كرده اند. گفتنی است سوابق مذكور به زبان های گوناگون بوده و عملیات  ضد عفونی، فهرست برداری، طبقه بندی، اسكن، آماده سازی و غیره روی آنها اعمال شده است. گفتنی است قدیمی‌ترین سند منتقل شده، بالغ بر 115 سال عمر دارد و مربوط به تیم اکتشاف و حفاری دارسی در ایران است.

تنظيف ،ضدعفونی،و بازسازی اسناد در مركز اسناد صنعت نفت

گردآوری 11 هزار شی موزه ای از سراسر كشور
این مدیریت حدود 11 هزار اثر و شی موزه ای از صنعت نفت را  از 26 شهر و منطقه در سراسر كشور كه همچون اسناد در شرایط نامناسب و آسیب شدید قرارداشتند گردآوری كرده است كه این اشیاء  در 27 گنجینه اصلی و 16 گنجینه فرعی در 17 شهر قراردارند.

نمونه ای از اشياء موزه ای صنعت نفت

ثبت 108 اثر میراث غیر منقول صنعت نفت
تداوم ثبت میراث غیرمنقول صنعت نفت نیز بخش دیگری از فعالیت های صورت گرفته این مدیریت را شامل می شود به گونه ای كه  هم اكنون 108 اثر در سطح ملی  به ثبت رسیده ، حال آنكه  برای 19 اثر دیگر در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی  پرونده تشكیل شده است و بررسی صدها اثر مهم صنعت نفت برای ثبت درون سازمانی آنها نیز در دست اقدام است .