مروری بر نشریات نفتی:

«یادداشت روز»

سه شنبه سی ام دي ماه 1399«یادداشت روز»

یونس صادقی

کارشناس واحد پژوهش و تاریخ شفاهی

نشریات در زمره مهم‌ترین منابع تاریخ نگارانه حوزه صنعت نفت هستند که تصویری ملموس و واقعی از حوادث و رویدادهای نفتی را پیش روی خوانندگان قرار می دهند و آنها را با تحولات تاریخ نفت آشنا می‌کنند. این منابع به علت عدم دسترسی آسان، متاسفانه کم‌تر مورد توجه مورخین، پژوهشگران و جامعه دانشگاهی قرار گرفته تا جایی که برخی از کتاب های حوزه تاریخ صنعت نفت بدون کم‌ترین ارجاع به نشریات صنعت نفت همراه بوده که یکی از نقاط ضعف این آثار است. از همین روی، در سلسله مقاله هایی، هر چند کوتاه، معرفی مختصری از نشریات کمتر شناخته شده حوزه صنعت نفت ارائه خواهیم کرد. به این امید که با معرفی آنها، راه برای پژوهشگران تاریخ صنعت نفت گشوده و از این منابع تاریخ نگارانه در پژوهش های خود بهره ببرند.

نشریه «یادداشت روز» از فعال‌ترین نشریات حوزه صنعت نفت در دوره دوم حکومت پهلوی بود. این نشریه زیر نظر اداره انتشارات روابط عمومی شرکت ملی نفت ایران و در چهار صفحه منتشر می‌شد.

در نیمه دوم دهه چهل شمسی در صفحه اول آن تنها آرم شرکت ملی نفت ایران و عنوان نشریه در بالای صفحه اول به چشم می خورد، اما از ابتدای دهه پنجاه، لوگوی اصلی این نشریه شبیه به سر رسید (تقویم) شد که در یک طرف، عنوان نشریه و در طرف دیگر آن، تاریخ، شماره و آرم شرکت ملی نفت ایران آمده است.

صفحه اول نشریه معمولاً با عکسی خبری و توضیحات پیرامون آن که اغلب از مهم ترین مسائل نفتی روز بود آغاز شده و در برخی موارد اتفاق ویژه روز به صورت نوشتاری یا جدول بندی انتشار می‌یافت. ترتیب موضوعی صفحات دیگر «یادداشت روز» به این شرح بود:

  1. بررسی مطبوعات: در این بخش مهم ترین تحولات حوزه نفتی ایران و جهان در دیگر نشریات ایرانی و خارجی به صورت کوتاه و خبری انتشار می‌یافت.
  2. ترجمه: مطالب نفتی در نشریات خارجی که جنبه علمی و فنی داشت از دیگر موضوعات مهم این نشریه بود.
  3. اخبار: تحولات نفتی جهان و ایران و خبرهای روز ایران شامل افتتاح پروژه های مهم نفتی و یا بازدید سران حکومتی از مناطق مختلف صنعت نفت در زمره پر انتشارترین موضوعات «یادداشت روز» بود.
  4. مقالات: انتشار مقالات یک صفحه ای در حوزه تاریخ اجتماعی و صنعتی نفت در شماره های مختلف این نشریه وجود دارد.
  5.  در صفحه آخر در چند ستون مختلف اطلاعیه ها، نیازمندی ها، سخن بزرگان و نکته ها به چشم می خورد.

ویژگی های «یادداشت روز»

  • از مهم‌ترین ویژگی‌های این نشریه وجود عکس های ناب و تاریخی از اخبار و رویدادها است که در برخی موارد خود عکس از اخبار آن مهم تر بوده و نکات مردم شناسی مهمی در آن یافت می‌شود.
  • نشریه به دلیل حجم کم و چند صفحه ای آن این امکان را به پژوهشگر می‌دهد تا روزشمار تحولات نفت را به اختصار درک کرده و تحولات نفت را در حداقل کلمات ببیند.

مطالب ورزشی: رویدادهای ورزشی صنعت نفت بخش ثابت اخبار «یادداشت روز» بود که برای فهم و بررسی تاریخ ورزش صنعت نفت و ساخت و ساز اماکن ورزشی از اهمیت بالایی برخوردار است.

حوزه بهداشت: «یادداشت روز» اطلاعات مهمی از اقدامات شرکت ملی نفت ایران در حوزه بهداشت و درمان دارد که با مرور شماره های مختلف آن می توان به تصویری روشن از این فعالیت ها رسید.

مسابقه و سرگرمی: یکی از موضوعات مندرج در نشریه بخش سرگرمی بود که در فهم برنامه های شرکت ملی نفت ایران برای پرکردن اوقاع فراغت کارگران و کارمندان مهم است.

در آرشیو نشریات مرکز اسنادصنعت نفت، شماره های مختلف این نشریه در دهه پنجاه شمسی برای استفاده پژوهشگران نفت موجود است.

 

/content/1/اطلاع-رسانی/4841/معرفی-نشریات-تاریخی-در-مجموعه-آرشیو-مرکز-اسناد