ماجرای طلای سیاه ایران (17)

يکشنبه بیست و هفتم بهمن ماه 1398 ماجرای طلای سیاه ایران (17)

سیدهاشم هوشی‌سادات

اعتصاب کارگری در نفت جنوب

حزب توده که در مجامع کارگری و بویژه مناطق نفت‌خیز جنوب حضوری فعال داشت و با شعارهای ضد سرمایه‌داری و ضدامپریالیستی سعی می‌کرد نظر کارگران و اقشار زحمتکش را به سوی خود جلب کند، زمینه‌های اعتصاب و شورش کارگری را در خوزستان فراهم كرد.

به همین جهت در 23 تیرماه 1325 در تمام مراکز نفتی شرکت نفت ایران و انگلیس در خوزستان از طرف کارگران عضو اتحادیه و سندیکای کارگری مناطق نفت‌خیز اعتصاب عمومی اعلام شد.

این اعتصاب که جمعی از قبایل عرب زبان منطقه نیز در آن حضور داشتند، درنهایت به درگیری خونین با نیروهای انتظامی منجر شد که تعدادی کشته و زخمی شدند.

به همین جهت در خوزستان حکومت نظامی برقرار شد و مظفر‌ فیروز معاون‌سیاسی نخست‌وزیر به نمایندگی از قوام به اهواز رفت تا اوضاع را ارزیابی و کنترل کند.

بیانیه سفارت انگلیس

همچنین از سوی سفارت انگلیس در تهران بیانیه‌ای در مورد وقایع مناطق نفت‌خیز جنوب منتشر شد.

در این بیانیه آمده بود: «در روز یکشنبه 14 ژوئیه (23تیرماه) اعتصاب عمومی کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس شروع شد و دولت ایران در ساعت 8 صبح اعلام حکومت نظامی کرد. عصر 14 ژوئیه بین اعراب محلی و طرفداران حزب توده نزاعی رخ داد. در این زد و خورد خونین 17 نفر کشته و 150 نفر زخمی شدند.

مظفر فیروز نماینده نخست‌وزیر و احمد آرامش؛ کفیل وزارت پیشه و هنر و نماینده حزب توده، وارد آبادان شدند. این اعتصاب به دلایلی کاملا سیاسی ترتیب داده شده بود.»

ادامه تحرکات حزب توده

البته همزمان با تحرکات حزب توده در خوزستان، طرفداران این حزب در اصفهان و سمنان نیز اعتصاب گسترده کارگری راه‌انداخته که منجر به درگیری‌های خونین و برقراری حکومت نظامی شد.

همچنین لویی سایان دبیر مسئول سندیکای کارگران جهان به دعوت حزب توده به تهران آمد و ضمن اینکه کارگران عضو این حزب در میدان سپه از مقابل وی رژه رفتند، به همراه رضا روستا و ایرج اسکندری دو تن از رهبران حزب توده به دیدار سران دولت خودمختار آذربایجان به تبریز رفت که از نظر دولت عملی غیرقانونی تلقی می‌شد.

آزادی آذربایجان

قوام که موفق به جلب اعتماد شوروی و خروج قوای این کشور از ایران شد وبا تعیین سه وزیر عضو حزب توده در کابینه، سعی داشت تا تحرکات این حزب را تحت کنترل قرار دهد، پس از کنترل درگیری‌ها و اعتصابات، در تاریخ 19 آذر 1325 به نیروهای ارتش ایران دستور حرکت از زنجان به طرف آذربایجان را داد و سرلشکر رزم‌آرا رئیس ستاد ارتش، فرماندهی و هدایت امور نظامی را به عهده گرفت. در جریان درگیری‌ها در منطقه میاندوآب و میانه، نظامیان فرقه دمکرات به سختی شکست خوردند و با فرار پیشه‌وری و دیگر سران و وزیران فرقه به خاک شوروی، در روز 25 آذر 1325، شهر تبریز تحت کنترلارتش ایران قرار گرفت و دولت خود مختار آذربایجان و سپس دولت خودمختار کردستان سقوط کردند.

در پی تحولات مذکور، از یک سو فضای سیاسی جامعه بر اخراج وزرای عضو حزب توده از کابینه متمایل بود و از سوی دیگر، مسکو متوقع بودکه در آستانه تشکیل مجلس پانزدهم، قوام به وعده خود مبنی بر طرح مجدد مسئله نفت شمال برمبنای مذاکره «قوام-استالین» در مسکو و بیانیه «قوام-سادچیکف» در تهران عمل کند. به همین جهت قدرتهای سیاسی منتظر برگزاری انتخابات پانزدهمین دوره مجلس شورای ملی و چگونگی آرایش نیروهای سیاسی در این مجلس بودند.

ادامه دارد....

لينك هاي مرتبط

content/18/روزی-روزگاری/4465/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-16

content/18/روزی-روزگاری/4454/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-15

content/18/روزی-روزگاری/4451/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-14

content/18/روزی-روزگاری/4445/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-13

content/18/روزی-روزگاری/4434/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-12

content/18/روزی-روزگاری/4425/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-11

content/18/روزی-روزگاری/4414/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-10

content/18/روزی-روزگاری/4405/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-9

content/18/روزی-روزگاری/4388/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-8

content/18/روزی-روزگاری/4376/ماجرای-طلای-سیاه-ایران-7